داود قنبریان - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد
فاطمه سالک - دانشجوی کارشناسی‎ارشد مکانیک ماشین‎های کشاورزی دانشگاه شهرکرد

در این تحقیق برخی خواص فیزیکی بذر دو رقم چغندرقند به نام‎های شیرین و گدوک (436) به عنوان تابعی از محتوای رطوبت بذر مورد بررسی قرار گرفت. این خواص عبارت از: طول، عرض، ضخامت، میانگین های حسابی و هندسی ابعاد، ضریب کرویت، وزن هزار دانه، زاویه انباشتگی، سرعت حد، چگالی واقعی، چگالی ظاهری، تخلخل و ضریب اصطکاک ایستایی بودند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی شامل دو رقم بذر و چهار سطح رطوبتی بذر (به میزان‎های 4/8، 8/9، 9/11 و 14 درصد) اجرا شد. نتایج نشان داد که با افزایش رطوبت، مقادیر طول، عرض و ضخامت بذر رقم شیرین به ترتیب 37/11، 61/15 و 82/8 درصد و بذر رقم گدوک (436) به ترتیب 5، 54/4، 69/6 درصد، افزایش یافتند. میانگین های حسابی و هندسی ابعاد، ضریب کرویت، وزن هزار دانه، زاویه انباشتگی و سرعت حد نیز در هر دو رقم با افزایش رطوبت، افزایش یافتند.  این در حالی بود که چگالی واقعی، چگالی ظاهری و تخلخل با افزایش رطوبت، به صورت خطی کاهش یافتند.ضریب اصطکاک بذور هر دو رقم، بر روی چهار سطح لاستیک، تخته سه لایه، فولاد گالوانیزه و آلومینیوم، با افزایش رطوبت افزایش یافتند. بیشترین ضریب اصطکاک برای بذر هر دو رقم بر روی سطح لاستیکی و کمترین آن بر روی سطح فولاد گالوانیزه به دست آمد. معادلات رگرسیونی مربوط به خواص فیزیکی اندازه گیری شده بر حسب محتوای رطوبت بذر تعیین و با استفاده از تجزیه واریانس مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که معادلات حاصله می توانند در سایر سطوح رطوبتی نیز برای پیش بینی خواص فیزیکی مورد بررسی در این تحقیق، به کار گرفته شوند.

رطوبت نسبی, رقم, ضریب اصطکاک, قطر بذر