سید معین الدین رضوانی - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
عباس نوروزی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
کامران آذری - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
علی محمد جعفری - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

برآورد مقدار بهینه کود مصرفی برای کاهش هزینه تولید و مخاطرات زیست محیطی و افزایش عملکرد ضروری است. نیاز بهینه و اقتصادی کود با استفاده از برازش یک مدل بر داده‎های عملکرد نسبت به کود مصرفی به‎دست می‎آید. در تحقیق حاضر به منظور تعیین مدل مناسب تابع تولید چغندرقند نسبت به مصرف کود نیتروژن و برآورد مقدار بهینه اقتصادی کود مدل‎های چندجمله‎ای درجه دو، جذری، میچرلیخ، هیپربولیک مثلثاتی، چندجمله‎ای درجه دو با آستانه و خطی با آستانه استفاده شد. داده‎های مورد استفاده نتایج یک آزمایش در پنج سطح کودی نیتروژن خالص شامل: صفر، 60، 120، 180 و 240 کیلوگرم در هکتار و با سیستم آبیاری نشتی در سه تکرار در دو سال 1382 و 1383 بود. مقدار بهینه اقتصادی کود نیتروژن بر اساس قیمت‎های کود و محصول در سال‎های مذکور به‎دست آمد. مقدار کود با توجه به نسبت قیمت کود به محصول و نوع مدل مورد استفاده متفاوت بود. نتایج این تحقیق نشان داد که مدل چندجمله‎ای درجه دو برای توصیف تابع تولید و مقدار بهینه اقتصادی کود در زراعت چغندرقند مناسب است. با کاربرد این مدل مقدار بهینه اقتصادی کود نیتروژن در سال‎های 1382 و 1383 به ترتیب 8/235 و 9/248 کیلوگرم در هکتار به‎دست آمد. مقدار بهینه اقتصادی کود نیتروژن با استفاده از این مدل در سال 1390 بر اساس مدل سال 1382 با نرخ مصوب و آزاد کود اوره به ترتیب 7/234 و 1/225 کیلوگرم در هکتار و بر اساس مدل سال 1383 به ترتیب 9/247 و 8/240 کیلوگرم در هکتار به‎دست آمد.

چغندرقند, کود نیتروژن, مدل چند جمله‎ای درجه دو, مصرف اقتصادی