علی جلیلیان - ابخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.
وحید دبیری - دانشجوی کارشناسی‪ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد- خرم آباد، ایران.
علی خورگامی - استادیار دانشکده کشاورزی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‪آباد- خرم آباد، ایران
جهانشاه بساطی - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه- کرمانشاه ، ایران.

به منظور شناخت بیشتر از جوانه‪زنی و سبزشدن ارقام منوژرم چغندرقند در شرایط تنش رطوبت این تحقیق به‪صورت سه آزمایش اجرا گردید. در آزمایش اول کیفیت جوانه‪زنی بذر سه رقم منوژرم (رایزوفورت تولید داخل، رسول و زرقان) در پنج سطح تنش رطوبت (0، 2-، 4-، 6- و 8- بار) در داخل ژرمیناتور با دمای 15 درجه سانتی‪گراد و به روش بین کاغذ (B.P) مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش با شروع جوانه‪زنی هر روز بذرهای جوانه‪زده شمارش گردید و در پایان، درصد جوانه‪زنی و سرعت جوانه‪زنی تعیین شد. آزمایش دوم، مشابه آزمایش اول بود اما در این آزمایش در 14 روز بعد از کاشت درصد گیاهچه‪های نرمال و غیرنرمال تعیین و سپس طول ریشه‪چه، طول ساقه‪چه و نسبت آن‪ها و هم‪چنین وزن‪خشک ریشه‪چه و ساقه‪چه و نسبت آن‪ها در هر تیمار اندازه‪گیری شد. در آزمایش سوم سه رقم ذکر شده در داخل اتاقک رشد و در داخل خاک لومی تحت تنش رطوبت 5/17، 20، 5/22 و 25 (شاهد) درصد رطوبت وزنی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت در این بخش نیز با شروع سبز شدن هر روز تعداد بذرهای سبز شده شمارش گردید و سرعت سبز شدن، زمان رسیدن به 50 درصد سبز شدن و هم‪چنین درصد سبز نهائی در هر رقم و تیمار تعیین شد. طرح آماری برای همه آزمایش‪ها به‪صورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی (سطوح هر فاکتوردر هر آزمایش باتوجه به تعداد تیمارها متفاوت بود) و در قالب طرح کرت‪های کاملا تصادفی با چهار تکرار بود. محل اجرای طرح، آزمایشگاه‪های مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه بود. نتایج آزمایش اول نشان داد تاثیر تنش رطوبت روی صفات درصد جوانه‪زنی و زمان رسیدن به 50 درصد جوانه‪زنی معنی‪دار است به‪طوری‪که با افزایش تنش رطوبت درصد جوانه‪زنی کاهش می‪یابد. هم‪چنین نتایج نشان داد که درصد جوانه‪زنی رقم رایزفورت بیشتر از درصد جوانه‪زنی دو رقم رسول و زرقان بود. نتایج آزمایش دوم حاکی از آن بود که اثر تنش رطوبت روی گیاهچه‪های نرمال و بذرهای جوانه نزده در سطح احتمال یک درصد معنی‪دار است. نتایج آزمایش سوم نیز نشان داد که تنش رطوبت بر صفات درصد سبزشدن، سرعت سبزشدن و زمان رسیدن به 50 درصد سبزشدن تاثیر معنی‪داری دارد، بر اساس نتایج این آزمایش در رطوبت وزنی خاک کمتر از 5/17 درصد( مکش خاک 6- بار)،  سبزشدن بذر چغندرقند به‪شدت کاهش می‪یابد و از 20 تا 25 درصد رطوبت وزنی (مکش معادل 3- تا 3/0- بار) خاک رس تفاوت معنی‪داری از نظر درصد سبزشدن بذر چغندرقند وجود ندارد.

بذر منوژرم, تنش رطوبت, جوانه‪زنی, چغندرقند, ژرمیناتور