حمید زارع ابیانه - دانشیار مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان- ایران.
الهام فرخی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه بوعلی سینا همدان- ایران
مریم بیات ورکشی - دانشجوی دکترای آبیاری و زهکشی دانشگاه بوعلی سینا همدان- ایران
محمود احمدی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان- همدان، ایران.

به‪منظور تعیین نیاز آبی گیاه چغندرقند و تاثیر تغییرات آب مصرفی بر برخی مولفه‪های تولید، آزمایشی به‪مدت چهار سال (1373 الی 1376) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان همدان اجرا گردید. بدین منظور، نیاز آبی بهینه، عملکرد ریشه و قند، کارایی مصرف آب بر پایه عملکردریشه، درصدقند و بازده مصرف آب براساس عملکردقند در شرایط عدم محدودیت آب و مواد غذایی به روش بیلان آبی طی چهار دوره رشد 130، 134، 152 و 162 روزه اندازه‪گیری و مقایسه شدند. هم‪چنین به‪طور هم‪زمان نیاز آبی گیاه مرجع (چمن) با استفاده از لایسیمتر اندازه‪گیری گردید تا روند تغییرات ضریب گیاهی چغندرقند بررسی گردد. نتایج بررسی‪ها، حجم آب مصرفی چغندرقند را طی چهار سال به ترتیب 8427، 7328، 10256 و 9026 مترمکعب در هکتار با میانگین 8759 مترمکعب در هکتار نشان داد. میانگین چهار ساله حداکثر ضریب گیاهی در مرحله میان فصل 04/1 و حداقل آن در مرحله آغازین برابر 42/0 به‪دست آمد. بیشترین عملکردریشه، قند و درصد قند با طول دوره رشد 162 روزه، به ترتیب 8/116، 36/20 تن در هکتار و 43/17 درصد به‪دست آمد. کمترین مقدار عملکردهای ریشه، قند و درصد قند در دوره رشد 130 روزه به ترتیب برابر 21/52، 5/8 تن در هکتار و 26/16 درصد اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که در دوره رشد 130 روزه ضمن کاهش عملکردریشه، کارآیی مصرف آب برای عملکردریشه و عملکردقند نیز به‪ترتیب به 1/7 و 2/1 کیلو گرم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی کاهش یافت. در دوره رشد طولانی‪تر مقدار کارآیی مصرف آب برای عملکرد‪ریشه و عملکردقند به ترتیب 4/11 و دو کیلوگرم بر مترمکعب آب مصرفی بدست آمد.

چغندرقند, ضریب گیاهی, عملکرد, کارآیی مصرف آب, لایسیمتر, نیازآبی