سعید دارابی - مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.
محسن یاسایی - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس- بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر و نهال، شیراز، ایران.
کرامت اله ایزدپناه - استاد مرکز تحقیقات ویروس‪شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

ویروس زردی نکروتیک رگبرگ چغندر قند (Beet necrotic yellow vein virus) عامل بیماری مهم ریشه گنایی یا ریزومانیا (Rhizomania) در چغندرقند است. در تحقیق حاضر طی سال 1384 در شیراز، به منظور استفاده از روش های سرولوژیکی (ازجمله آزمون الیزا) در تشخیص بیماری و نیز استفاده از این روش ها در برنامه‪های اصلاحی چغندرقند جهت انتخاب ژرم پلاسم متحمل به بیماری، جدایه ایرانی ویروس مذکور خالص سازی و آنتی بادی علیه آن تولید شد. بدین منظور ابتدا بافت موردنیاز برای خالص سازی با مایه زنی عصاره برگ چغندرقند آلوده به ویروس مذکور، روی برگ های Willd Chenopodium quinoa تهیه شد. خالص سازی ویروس از بوته های آلوده C. quinoa شامل عصاره گیری بافت آلوده در بافر فسفات، تصفیه مقدماتی، سانتریفوژ کردن از میان بالشک سوکروز 20 درصد و سانتریفوژ کردن در ستون سوکروز دارای شیب چگالی بود. در نهایت، باند ویروسی در لوله سانتریفوژ به صورت پراکنده که عمدتا در سه ناحیه دارای فشردگی بیشتری بود، تشکیل شد. برای تهیه آنتی سرم، ویروس خالص شده به طور زیر جلدی به خرگوش سفید نیوزلندی تزریق شد. آنتی سرم حاصل پس از جذب با عصاره گیاه سالم و جداسازی گاماگلوبولین و تهیه آنتی بادی متصل به آنزیم، برای آزمون الیزا قابل استفاده بود. آنتی سرم تهیه شده دارای کیفیت بالایی بود و با عصاره گیاه سالم واکنشی نشان نداد. آنتی سرم مذکور برای انجام تحقیقات موردنظر در موسسات آموزشی و پژوهشی قابل استفاده است.

آزمون الیزا, آنتی سرم, چغندرقند, خالص سازی ویروس, ریزومانیا, BNYVV