مهدی شهابی فر - استادیار بخش تحقیقات آبیاری و فیزیک خاک موسسه تحقیقات خاک و آب
محمدحسین رحیمیان - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

به منظور تعیین نیاز آبی گیاه چغندرقند، آزمایشی به مدت سه سال (1376 تا 1378) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق در مشهد اجرا گردید. در این تحقیق میزان نیاز آبی در شرایط عدم محدودیت آب و مواد غذایی با لایسیمتر و به روش بیلان آبی اندازه گیری شد. برای این منظور از لایسیمتر زهکش دار به ابعاد 1×2×2 متر استفاده شد. به منظور حذف اثرات حاشیه در اطراف لایسیمتر به مساحت 1600 مترمربع (40×40 متر) چغندرقند کشت گردید. زمان آبیاری با استفاده از تانسیومتر به صورتی تنظیم شد که رطوبت خاک در داخل لایسیمتر در حد رطوبت سهل الوصول باقی بماند. میزان نیاز آبی چغندرقند در سال های 76، 77 و 78 به ترتیب برابر1188، 1384 و 1092 میلی متر اندازه گیری و میانگین سه سال برابر1221 میلی متر گردید. میزان بارندگی در دوره رشد طی این سه سال برابر 96، 3/138 و 2/61 میلی متر بود. میانگین سه ساله عملکرد ریشه چغندرقند داخل لایسیمتر 5/56 تن در هکتار، درصد قند 8/17 و میانگین عملکرد ناخالص شکر 05/10 تن در هکتار بود. هم چنین کارآیی مصرف آب براساس عملکردریشه و عملکردشکر به ترتیب 627/4 و 823/0 کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی به دست آمد. مقدار هیدرو مدول آبیاری برای طراحی سیستم های آبیاری براساس حداکثر نیاز آبی گیاه برابر 14/1 لیتر در ثانیه در هکتار محاسبه شد.

تبخیر و تعرق, چغندرقند, عملکرد, لایسیمتر, مشهد, نیاز آبی