تاثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی چغندرقند

به منظور تعیین اثرات تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد چغندرقند و استفاده بهینه از آب، تحقیقی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و چهار تکرار از بهار سال 1379 به مدت دو سال در ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی استان همدان اجراء شد. یکی از فاکتورها، قطع آبیاری در سه مرحله رشد (S1 تا S3) و فاکتور دیگر تعداد دفعات قطع آبیاری در چهار سطح (I1 تا I4) بود. علاوه بر دوازده تیمار ترکیبی مذکور، یک کرت شاهد بدون تنش نیز منظور شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثرمتقابل مراحل مختلف رشد در سال از نظر عملکرد ریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال در سطح پنج درصد و اثرمتقابل تعداد دفعات قطع آبیاری در سال از لحاظ صفت عملکرد ریشه معنی دار بود. اثر متقابل رطوبت نسبی برگ و درصد رطوبت وزنی خاک در سال در سطح یک درصد معنی دار بود. اثرمتقابل مراحل مختلف رشد در سال از نظر صفات کارایی مصرف آب برای عملکرد ریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال در سطح یک درصد معنی دار بود. مقایسه میانگین دوساله کارآیی مصرف آب در برداشت نهایی نشان داد که بالاترین کارآیی مصرف آب مربوط به تیمار S1I2(دو بار قطع آبیاری در مرحله رشد برگی) و حداقل آن مربوط به تیمار S2I4(چهار بار قطع آبیاری در مرحله رشد ریشه) بود. هم چنین مشخص گردید که قطع آبیاری بیش از یک مرحله در مراحل مختلف رشد چغندرقند، باعث کاهش عملکرد کمی چغندرقند می شود. به طور کلی، تنش رطوبتی باعث کاهش کمی عملکرد ریشه و عملکرد قند شد. البته مقدار تاثیر تنش خشکی بستگی به زمان و شدت تنش داشت. کاهش عملکرد ریشه و قند ناشی از تنش در مرحله رشد ریشه و مرحله ذخیره سازی قند شدیدتر بود.

Keywords:

آب نسبی برگ , تنش آبیاری , چغندرقند , درصد رطوبت خاک , عملکرد , کیفیت , کارآئی مصرف آب , ماده خشک اندام هوایی , مراحل رشد