پیمان نوروزی - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند
سیدیعقوب صادقیان - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند
محمود مصباح - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند
تهمینه لهراسبی - عضو هیئت علمی مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی

به منظور بررسی اثرات محیط کشت حاوی ترکیبات هورمونی بر روی تغییرات فنوتیپی و کروموزومی بافتهای کشت شده چغندرقند، آزمایشهایی در سطوح مختلف نمک طعام و نیز مطالعات سیتولوژیکی کالوسهای حاصل از کشت تعلیقی صورت گرفت. ابتدا هیپوکوتیل گیاهچههای هفت روزه دو رگه زراعی دیپلوئید، در محیط MS حاوی ترکیبات هورمونی کشت شده و کالوس تولید نمودند. دستجات سلولی و قطعات کالوس حاصل از آن بر روی محیطهای PGoBبا غلظتهای متفاوت شوری (300-0 میلیمولار نمک طعام) قرار گرفتند و رشد آنها بررسی شد. نتایج نشان داد که کالوس حاصل از رگه مولتیژرم نسبت به رگه منوژرم به غلظتهای متفاوت نمک طعام به طور آشکار، تحمل بیشتری نشان میدهد؛ به طوری که با انتقال کالوسهای رگه منوژرم و مولتی ژرم از محیط شاهد به محیط حاوی 200 میلیمولار نمک طعام به ترتیب 15 و 75 درصد قطعات کالوس رشد نمودند. با انتقال کالوس رقم مولتیژرم به محیط حاوی 100 میلیمولار نمک طعام، کلیه قطعات کالوس رشد خوبی داشتند. هم چنین در بین قطعات کالوس مربوط به هر تیمار نیز از نظر تحمل به شوری تنوع وجود داشت. در آزمایشی دیگر، تنوع سماکلونی در سطح کروموزوم سلولهای کالوس حاصل از کشت تعلیقی بررسی گردید و حالاتی از پلی پلوئیدی و انیوپلوئیدی در بعضی سلولها مشخص گردید. از این رو، شناسائی و کنترل پدیده تنوع سماکلونی در کشت سلول چغندرقند در جهت دلخواه برای انتخاب رگههای متحمل به شوری از اهمیت ویژهای برخوردار است.

تنوع کروموزومی؛ چغندرقند, کشت تعلیقی, کشت کالوس, نمک طعام