محمدرضا جهاداکبر - هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان
حمیدرضا ابراهیمیان - هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان
منوچهر ترابی - هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان
جواد گوهری - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند

زارعین چغندرکار در اراضی بدون محدودیت شوری آب و خاک  به علت مصرف بیش از نیاز آب آبیاری با افت کیفیت ریشه مواجه هستند. در سال 1379 جهت تعیین رابطه کم آبیاری و کمیت و کیفیت ریشه چغندرقند مطالعهای در ایستگاه کبوترآباد مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان انجام شد. در این پژوهش شش تیمار میزان آب مصرفی از 10770 تا 8554 مترمکعب در هکتار با استفاده از روش آبیاری بارانی تک شاخهای با آبپاشهای نلسون F43 با فاصله 12 متر و فشار 5/3 اتمسفر اعمال گردید. رقم چغندرقند مورد استفاده مولتی ژرم7233 بود, پس از نصب سیستم، الگوی پخش و شدت پاشش نازلها تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که با کاهش مصرف آب عملکرد ریشه، قند ناخالص، سدیم ریشه و قند قابل استحصال به صورت معنیدار کاهش، ولی درصدقند و میزان ازت مضره ریشه به صورت معنیداری افزایش یافت. حداکثر عملکرد ریشه در تیمار 10770 متر مکعب در هکتار به میزان 55 تن در هکتار بدست آمد. در حالی که با مصرف 8554 متر مکعب آب, عملکرد ریشه تا 10/20 تن در هکتار کاهش یافت.  با اعمال کم آبیاری کارایی مصرف آب برای عملکرد ریشه کاهش نشان داد. کاهش کارایی مصرف آب برای عملکرد قند به میزان 80/4 تن در هکتار از تیمار 9815 مترمکعب آب در هکتار و کمتر از آن حادث شد. در این تحقیق مشخص شد که سدیم ریشه نسبت به مقادیر آب عکسالعمل نشان میدهد، بدین مفهوم که مصرف بیشتر آب سدیم ریشه را افزایش داده و در نتیجه درصدقند چغندرقند را کاهش میدهد. در این اراضی با مصرف مقدار واقعی آب مورد نیاز نمی توان میتوان از افزایش سدیم ریشه و کاهش درصد قند جلوگیری کرد. نتایج این تحقیق نشان داد که با کاهش مصرف آب کمتر از 5/97 درصد آب مورد نیاز نمیتوان راندمان مصرف آب برای عملکرد قند را افزایش داد. هم چنین عملکرد قند سفید نسبت به کم آبیاری واکنش نشان داد و با کاهش مصرف آب، عملکرد قند سفید به صورت معنیدار کاهش یافت, به طوری که در تیمارهای مصرف 10498 و 8554 متر مکعب آب در هکتار, عملکرد قند سفید به ترتیب 56/4 و 42/2 تن در هکتار کاهش یافت.

آبیاری بارانی تک شاخه, چغندرقند, سدیم ریشه, عملکردقند, کبوترآباد اصفهان؛ کم آبیاری