اثر حفاظتی عصاره آبی سماق بر شاخص های استرس اکسیداتیو در آسیب کبدی القا شده با تتراکلروکربن در موش صحرایی نر

سابقه و هدف : آسیبهای کبدی ناشی از مواد شیمیایی و سمی و برخی داروها اثرات سوئی بر متابولیسم بدن دارد CCl4 .یا تتراکلروکربن یک هپاتوتوکسین قوی و پرکاربردترین مادهای می باشد که برای القای کبدی در نمونه حیوانات مورد استفاده قرار می گیرد. اثر آسیبی CCl4 با التهاب شناخته می شود. استرس اکسیداتیو نقش مهمی را در پیشرفت بیماری های کبدی آغاز می کند که از مهمترین نشانگر های استرس اکسیداتیو می توان به لیز سلول پراکسیداسیون چربی ،کاهش گلوتاتیون اشاره کرد.برخی مطالعات بیان کردهاند سماق دارای اثرات ضدالتهابی، آنتی اکسیدانی می باشد. هدف از این مطالعه اثر حفاظتی عصاره آبی سماق بر شاخص های استرس اکسیداتیو القا شده با تتراکلروکربن می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه35 موش صحرایی نر 60روزه نژاد ویستار (N=7)با وزن220 20 گرم مورد استفاده قرار گرفت. این 35 موش در 5 گروه تقسیم بندی شدند.گروه اول کنترل سالم که دریافت کننده نرمال سالین بودند ،گروه دوم گروه آسیب کبدی با دریافت ccl4 و گروه سوم تا پنجم علاوه بر آسیبکبدی با CCl4 به ترتیب دریافت کننده دوزهای 100،200و400 میلیگرم بر کیلوگرم وزن موش . این موش ها از مرکز تحقیقات طب تجربی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند خریداری شدند و جهت تطابق با محیط جدید به مدت 2 هفته در شرایط استاندارد آزمایشگاهی نگهداری شدند. مداخله با نرمال سالین و عصاره سماق در گروه های مورد مطالعه 21 روز به صورت هر روز گاواژ cc1 به طول انجامید.در روز بیستویکم القای آسیب کبدی به وسیله گاواژcc1 CCl4 انجام شد و 72ساعت بعد پس از بی هوشی موشها به وسیله کتامین mg/kg) 80)و زایلازین mg/kg) 10)و خونگیری از قلب، سرم جدا شده وسپس سطح سرمی شاخص هایDPPH ،FRAP،مالئوندیآلدئید،تیول به ترتیب با روشهایEilliams-Brand ،Benzie and Strain، تیوباربیتوریک اسید TBA،2و2 دیتیوبیس نیتروبنزوئیک اسید ((DTNBپس از جمعآوری وارد نرم افزار SPSS ورژن17 و بوسیله آزمون آماری ANOVA و کروسکال والیس و تست توکی در سطح معنا داری 0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در میانگین سطح سرمی frap سرم اختلاف معناداری مشاهده نشد. در حالی که MDA سرم در گروه هپاتوتوکسیک افزایش معناداری داشت(.(p < 0 .05 عصاره سماق به صورت وابسته به دوز باعث کاهش سطح سرمیMDA شد به طوری که کاهش این مقدار در گروه های 200و400 سماق قابل توجه بود. همچنین نتایج نشان داد سطح کاهش یافته DPPHو توتال تیول احیاء سرم در گروه هپاتوتوکسیک به وسیله تیمار با عصاره آبی سماق افزایش وابسته به دوز داشت (p < 0.05)به طوری در گروه های مداخله عصاره با دوز 200 و 400 میلی گرم تغییرات بیشتر مشاهده شد و به سطح نرمال نزدیک شد و این مقدار در شاخص تیول معنادار بود . p < 0.05نتیجه گیری: ارزیابی اثر محافطتی عصاره سماق برشاخص های استرس اکسیداتیو ایجاد شده ناشی از ccl4 در موش، نشان داد که پس از مداخله سماق شاهد اثرات مطلوبی در سطح مارکر های مربوط به آنتی اکسیدان هستیم و عصاره سماق می تواند در آینده با مطالعه بیشتر از نظر چگونگی و کیفیت عملکرد کاندید مناسبی برای توسعه محصولات دارویی باشد.

Keywords:

سماق , آسیب کبدی , آنزیم های کبدی , تتراکلروکربن CC14