مصیب سیاه سر - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مسعود خضری - استادیار گروه مهندسی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
ایرج توسلیان - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

خرما یکی از مهمترین محصولات باغی کشور می­باشد و کیفیت و عملکرد میوه این درخت تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی به ویژه نوع منبع گرده می­باشد. به منظور بررسی تاثیر منابع مختلف گرده­ بر خصوصیات کمی و کیفی میوه خرمای کشت بافتی رقم زاهدی ، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه ژنوتیپ گرده زا (M001،  M002 و M003) و مراحل مختلف رشدی میوه (خارک، رطب و تمر) و در چهار تکرار انجام گردید. خصوصیات کمی و کیفی میوه در مراحل مختلف رشدی میوه (خارک، رطب و تمر) اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که طول، قطر، وزن میوه و هسته، pH، اسیدیته قابل تیتر (TA)، مواد جامد محلول(TSS) وTSS/TA، قند­کل و عملکرد تحت تاثیر ژنوتیپ گرده­زا و مرحله رشد میوه واقع شده است. در همه ژنوتیپ­های مورد مطالعه، اندازه و حجم میوه و هسته و مقدار TA میوه از مرحله خارک به مرحله تمر کاهش و مقدار TSS، pH، نسبت TSS/TA و مقدار قند کل افزایش معنی­داری یافت. مشخص گردید که ژنوتیپ نر M003 در مقایسه با سایر ژنوتیپ­های نر مورد بررسی، باعث بهبود خصوصیات کمی و کیفی میوه و در نهایت افزایش عملکرد (9/28 کیلوگرم)  خرمای رقم زاهدی می­گردید.

تشکیل میوه, زنیا, متازنیا, منبع گرده