شهین مهرپور - هیات علمی
نیره احمدی - علوم گیاهی، علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم ، ایران
فاطمه جمالو - عضو هیات علمی
محمد رضا زندمنفرد - عضو هیات علمی

مقدمه: اصطلاح ذخیره سازی در فراسرد (Cryopreservation) به ذخیره سازی یاخته ها،اندام ها و بافت ها دردمای نیتروژن مایع (ºC 196-) اشاره دارد. در این دما، یاخته ها به حالت سکون وارد شده و واکنش های فیزیکی و بیوشیمیایی عملا متوقف می شوند. در این شرایط خاص، زمان حفاظت نامحدود می شود. ذخیره سازی بذرها کارآمدترین روش برای حفاظت از خزانه ژنی گیاهان است. هزینه های ذخیره سازی پایین و بازسازی کل گیاه از ژنوم کامل، مزایای مشخصی برای ذخیره سازی بذر در مقایسه با انواع دیگر بافت های گیاهی را ارائه می دهد (1). مواد و روش ها: بذرهای گیاه دارویی رازیانه Foeniculum vulgare (Apiaceae) با استفاده از پیش تیمار کاهش رطوبت بذرDessication) ) تیمار شده و به مدت یک هفته در ازت مایع نگهداری شدند. سپس بذرها در معرض شوک حرارتی قرار گرفتند. بذرهای تیمار و شاهد پس از کشت به ژرمیناتور با دمای ºC24 و رژیم نوری 8/16 منتقل شدند. اسانس با روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر استخراج و ترکیبات موجود دراسانس توسطGC/MS آنالیز و مورد بررسی قرار گرفت. اثرات آنتی اکسیدانی عصاره هیدرو الکلی بذرتوسط معرف DPPH بررسی شد. نتایج: درصد زنده مانی در بذرهای شاهد (83%) ودرتیمار کاهش رطوبت بذر( 53%) مشاهده گردید. اصلی ترین ترکیب موجود در اسانس مربوط به آنتول (6/78 %) شناسایی شد که در مقایسه با نمونه های تیمار شده آنتول (04/80 %) تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتایج نشان داد که نگه داری بذر در شرایط فراسرد تاثیر منفی بر خواص آنتی اکسیدانی وترکیبات اسانس آنها ندارد.

رازیانه, فراسرد, آنتی اکسیدان, اسانس ها