غلام مرادی - استادیار دانشکده عمران دانشگاه تبریز
مهدی حسین زاده ستوبادی - کارشناسی ارشد مهندسی عمران مکانیک خاک و پی دانشگاه تبریز

از جمله خاکهای مساله دار خاکهای با خاصیت روانگرایی Liquefaction می باشند. این پدیده عموماً در خاکهای ماسه ای غیر متراکم اشباع و در خلال یک بار دینامیکی مانند زلزله رخ می دهد. افزایش فشار آب منفذی ممکن است به تقلیل و حتی از بین رفتن کامل مقاومت برشی خاک بیانجامد.روانگرایی خاک بر نوع و حالت خاک بستگی دارد و بمیزان باربری و حالت تنش اولیه خاک و سرگذشت دینامیکی بازمی گردد. بیشتر مطالعات انجام یافته، روی حالت تنش اولیه از حالت آزاد با فرضσ2 = σ3 تمرکز نموده اند، که در این حالت تنش می تواند در دستگاه سه محوری مورد مطالعه قرار گیرد.در این مقاله موضوع احداث ساختمان بر روی خاک با پتانسیل روانگرایی و نتایج کوتاه مدت و دراز مدت این کار مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام این مهم به تعریف توده آبرفتی با قابلیت روانگرایی در محیط برنامه FLAC پرداخته شده است و در ادامه بارهای معادل با ساختمانهای عادی 5 ، 10 ، 15 و 20 طبقه و بار ترکیبی از ساختمانهای یاد شده، برروی این توده اعمال شده است. همچنین از رکورد زلزلۀ بم بعنوان زلزلۀ طرح مسأله استفاده گردیده است.با بررسی های انجام یافته در هر مورد و مقایسۀ نتایج حاصله از هر مدل با یکدیگر و آبرفت طبیعی، تاثیر احداث ساختمان بر روی خاکهای با پتانسیل روانگرایی مطالعه شده و تأثیر افزایش و کاهش پتانسیل روانگرایی توده در صورت احداث ساختمان بر روی اینگونه توده ها به ترتیب در کوتاه مدت و دراز مدت مشاهده شده است

پتانسیل روانگرایی،ru،فشار آب منفذی، تنش موثر، نمو کرنش برشی