صفورا سیفی - استادیار گروه آسیب شناسی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل
فریده فیضی - استادیار گروه بافت شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل
ثریا خفری - استادیار گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل
مهرداد آرام - دندانپزشک

مقدمه: آملوبلاستوما، تومور خوش خیم اپی تلیالی با رفتار تهاجی بالینی نسبت به ادنتوژنیک کراتوسیست و کیست فولیکولار است. هدف مطالعه حاضر تعیین و ارزیابی ویژگی های هیستومورفومتری عروق خونی در نواحی مجاور و دور از اپی تلیوم ادنتوژنیکو آرایش آن ها بر رفتار تهاجمی بالینی ضایعات فوق بود. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، 45 بلوک پارافینه از ضایعات ادنتوژنیک مذکور انتخاب شد و رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی با نشانگر CD34 انجام شد. از 3 فیلد میکروسکوپی در هر اسلاید که دارای تراکم عروق خونی بیشتر بود، در نواحی مجاور و دور از اپی تلیوم ادنتوژنیک توسط دوربین متصل به میکروسکوپ با بزرگنمایی 40 برابر، عکسبرداری شد، سپس با نرم افزار Plus2 Motic متصل به میکروسکوپ، قطر داخلی، خارجی، سطح مقطع و ضخامت دیواره عروق خونی تعیین گردید. همچنین آرایش عروق خونی در ضایعات مذکور تعیین و نتایج با آنالیز آماری ANOVA, t-test, Multiple Comparison Test تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: قطر خارجی، قطر داخلی، سطح مقطع عروق خونی در نواحی دور از اپی تلیوم ادنتوژنیک به ترتیب درآملوبلاستوما بیشتر از کراتوسیست (001/0P<) و کیست فولیکولار (001/0=P) بود؛ اما در ضخامت دیواره عروق خونی در نواحی دور از اپی تلیوم ادنتوژنیک در سه ضایعه فوق اختلاف آماری معنی داری دیده نشد (05/0=P). اختلاف آماری معنی داری در ارتباط با قطر خارجی (8/0=P)، داخلی (8/0=P)، سطح مقطع (6/0=P) و ضخامت دیواره عروق خونی (4/0=P) در نواحی مجاور اپی تلیوم ادنتوژنیک در سه ضایعه فوق مشاهده نشد. آرایش عروق خونی در آملوبلاستوما Circumferential و در کراتوسیست و کیست فولیکولار، Directional بود. نتیجه گیری:به نظر می رسد که ویژگی های مورفومتری عروق خونی (قطر داخلی، خارجی و سطح مقطع) در نواحی دور از اپی تلیوم ادنتوژنیک و نوع آرایش عروق خونی بر رفتار تهاجمی بالینی آملوبلاستوما نسبت به کراتوسیست و کیست فولیکولار موثر باشد.

واژه های کلیدی: آملوبلاستوما, ادنتوژنیک کراتوسیست, کیست فولیکولار, CD34, مورفومتری