ماهرخ ایمانی مقدم - دانشیار گروه رادیولوژی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی و مرکز تحقیقات دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
علی باقرپور - استادیار گروه رادیولوژی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی و مرکز تحقیقات دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
اعظم احمدیان یزدی - مربی گروه رادیولوژی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی و مرکز تحقیقات دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
نازنین کیومرثی - دستیار تخصصی گروه ترمیمی و زیبایی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مقدمه: کیست احتباسی موکوسی شایع ترین عارضه سینوزیت است که به ندرت با علائم و نشانه های بالینی همراه می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی شیوع کیست احتباسی موکوسی سینوس فک بالا و برخی ریسک فاکتورهای مرتبط با آن در بیماران مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی مشهد بود. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی رادیوگرافی های پانورامیک 707 بیمار مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی مشهد از جهت وجود رادیواپاسیته صاف و گنبدی شکل با حدودی مشخص و فاقد حاشیه کورتیکالی در سینوس فک بالا، به مدت یکسال مورد بررسی قرار گرفت و شیوع این ضایعه، محل آن و برخی عوامل مرتبط با آن مثل سن، جنس، سابقه آلرژی و مصرف دخانیات  بررسی شد. سپس با استفاده از روش های آمار توصیفی، جداول توافقی همراه با آزمون Chi-square و t-test، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از بین 707 بیمار مورد بررسی، 36 بیمار دارای کیست احتباسی موکوسی در سینوس فک بالا بودند که از میان این 36 ضایعه 20 مورد در کف سینوس فک بالا سمت راست، 13 مورد در کف سینوس فک بالای سمت چپ و 3 مورد به صورت دوطرفه مشاهده شد. بیشترین دهه سنی درگیری دهه های سوم و پنجم بود. آزمون دقیق فیشر نشان داد که بین ابتلا به کیست احتباسی موکوسی و سابقه آلرژی ارتباط معنی داری وجود داشت (001/0P<). نتیجه گیری: یافته های بدست آمده از این مطالعه مشابه مطالعات قبلی بود و نشان داد که حضور این ضایعه ربطی به سن، جنس یا مصرف دخانیات ندارد. بین حضور این ضایعه و آلرژی ارتباط قوی یافت شد.

کیست احتباسی موکوسی, رادیوگرافی پانورامیک, سینوس فک بالا