مانیتورینگ و ردیابی نابرابری خدمات و امکانات درون شهری با رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: شهر گرگان)

تبیین موضوع: یکی از مهمترین فاکتورهای توسعه پایدار در اعلامیه دستور کار 21 کاهش نابرابری در شهرها است. لذا ضرورت شناخت وضع موجود شاخص ­های عدالت فضایی و ارزیابی فضاهای شهری جهت هرگونه ­برنامه­ ریزی کالبدی، اقتصادی و اجتماعی جهت مطلوبیت امری اجتناب ناپذیری است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی– تحلیلی با ماهیت توسعه­ای- کاربردی بوده که از تکنیک­ های برنامه ­ریزی فضایی- شهری برای شناخت جنبه­ هایی از نابرابری ­های فضایی- مکانی در نواحی شهر گرگان استفاد شده است. هدف پژوهش تحلیل و ارزیابی توزیع فضایی مولفه ­ها و شاخص ­های خدمات و امکانات درون شهری جهت اولویت­ بندی و سطوح برخورداری نواحی شهری گرگان است. برای تحلیل داده­ های مربوط به خدمات شهری از تکنیک­های تصمیم­ گیری تشابه به گزینه ایده آل (TOPSIS)، راه­حل توافقی و بهینه ­سازی چندمعیاره (VIKOR)، میانگین وزنی ساده (SAW) در محیط نرم افزار Excel و برای رسیدن به یک نتیجه­ واحد، از تکنیک ادغام استفاده شده است. یافته‎ها: نتایج تکنیک تاپسیس نشان می­دهد که ناحیه 2 از منطقه 2 با ضریب توسعه (0.5057) رتبه نخست را به خود اختصاص داده است و به عنوان ناحیه برخوردار و ناحیه 2 از منطقه 1 با ضریب توسعه (0.04117) رتبه آخر را دارا می­باشد. بر اساس نتایج تکنیک ویکور نیز ناحیه 2 از منطقه 2 با ضریب ویکور (0) برخوردارترین و ناحیه 2 از منطقه 1 با ضریب ویکور (1) محروم ­ترین ناحیه به شمار می روند. نتایج: نتایج تکنیک ادغام نشان می­دهد که نواحی 1 و2 منطقه 2 برخوردار، نواحی 1 و 2 از منطقه3 نیمه برخوردار، ناحیه 3 از منطقه 3 کم برخوردار و نواحی 1 و 2 از منطقه 1 و ناحیه 3 از منطقه 2 در شرایط محرومیت قرار گرفته­ اند.

Keywords:

خدمات شهری , عدالت فضایی , ویکور , نواحی شهری , گرگان