صدیقه راحمی - دانشجوی کارشناسیارشد بیماریشناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی موسسه آموزش عالی دیلمان، لاهیجان، ایران. -
علی سراجی - پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، ایران.
احسان کهنهء - پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، ایران.
صنم صفائی چائی کار - پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، ایران.

نماتدهای ریشه گرهی (Meloidogyne spp.) انگل بسیاری از محصولات زراعی و باغی میباشند. به دلیل پراکندگی وسیع این نماتد، برهمکنش با سایر بیمارگرها و اثرات مخرب آن روی محصولات مختلف، یافتن آسانترین و موثرترین راهکار مدیریتی برای کنترل آن، به یک ضرورت تبدیل گردیده است. در میان راهکارهای مختلف، معمولا کنترل شیمیایی موثر واقع میشود؛ اما معایبی نیز دارد. یکی از معایب مهم مبارزه شیمیایی هزینه بر بودن آن بوده و برای گیاه، احشام، میکروفلور و فون خاک سمی است. حذف نماتدکشها و ایجاد مقاومت در نماتد نسبت به این مواد شیمیایی سبب شده که محققان در جستجوی ترکیباتی امن برای محیطزیست باشند. بهمنظور بررسی اثر عصارهی بذر چای روی M. incognita،آزمون فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار (فاکتور اول غلظتهای صفر، 2/5 و 5 درصد و فاکتور دوم شامل چهار بازهی زمانی 24، 48، 72 و 96 ساعت) در شرایط آزمایشگاه اجرا شد. بدینصورت که به تشتکهای حاوی لارو سن دوم و تخم نماتد ریشه گرهی، عصاره ی بذر چای با غلظتهای مذکور اضافه گردید. بعد از گذشت 24، 48، 72 و 96 ساعت مرگومیر لاروها و تفریخ تخم ها شمارش شد. نتایج حاکی از کارایی بالای عصاره ی بذر گیاه چای در مهار زیستی نماتد ریشه گرهی است؛ به طوریکه نتایج حاصل از تجزیه واریانس تاثیر عصاره ی بذر چای بر میزان مرگ ومیر لارو سن دوم و تفریخ تخم نماتد ریشه گرهی نشان داد که تفاوت آماری معنیداری در بین تیمارهای مورد آزمون در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. در بین تیمارهای آزمایشی غلظت پنج درصد عصارهی بذر چای با میانگین 100 درصد مرگومیر بعد از گذشت 96 ساعت، بهترین اثر را در پی داشت.