سمن فیروزیان بندپی - دانشجوی دکتری بیماری شناسی گیاهی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
حشمت اله رحیمیان - عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

بیماری آتشک (Fire Blight) در اثر آلودگی به باکتری Erwinia amylovora از مخربترین بیماریهای مهم درختان میوه دانهدار به ویژه سیب (Malus domestica) و گلابی (Pyrus communis) محسوب میشود. علائم بیماری در فصل بهار به صورت سوختگی شکوفه ظاهر میشود، شکوفه ها ابتدا حالت آبسوخته پیدا کرده و سپس چروکیده و پژمرده شده به رنگ قهوه ای تا سیاه در می آیند. عامل بیماری از طریق دمگل پیشرفت کرده و برگهای مجاور خود را آلوده میکند. از دیگر بیماریهای خطرناک که در شرایط اقلیمی مساعد خسارتهای قابل توجهی همچون پژمردگی و خشکیدگی سر شاخه ها به باغات مرکبات وارد میسازد بیماری بلاست مرکبات با عامل Pseudomonas spp. میباشد که کنترل و مهار این دو بیماری برای کشاورزان و باغداران امری بسیار دشوار است. در این مطالعه، 100 جدایه اپیفیت از بافت سالم برگ درختان سیب و گلابی و مرکبات جداسازی و توانایی کنترلی آنها در برابر بیمارگر E. amylovora و P. syringae pv. syringae مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر بازدارندگی آنتاگونیستها با به کارگیری آزمون هاله بازدارنده((Antibiosis، نشت از قرص کاغذی((Disk diffusion و کلروفرم نشان داد که جدایه ها با تولید هاله ای به قطر -2/7 2/3 سانتیمتر از قابلیت بالایی در بازداری از رشد هر دو عامل بیماری برخوردار هستند. جدایه های منتخب با حداکثر قطر هاله بازداری، با استفاده از آزمونهای بیوشیمیایی و مورفولوژیک مورد شناسایی قرار گرفتند. این جدایه ها میلهای شکل، گرم مثبت، هوازی و دارای اسپور میباشند. برای تکمیل شناسایی، بخشی از ناحیه 16s rDNA با بهکارگیری یک جفت آغازگر عمومی (FD1,RD1) تکثیر و توالی آنها توسط شرکت (Macrogen, South Korea) تعیین گردید. مقایسه توالی با توالیهای نواحی مشابه در ژن بانک (GenBank) مشخص نمود که توالی نوکلئوتیدی جدایه یاد شده بالاترین شباهت ( 98) را با توالی جدایه های Bacillus pumilus دارد. این اولین گزارش از جداسازی باکتری B. pumilus با قابلیت بالقوه کنترل بیماریهای آتشک سیب و گلابی و بلاست مرکبات در شرایط آزمایشگاهی است.