سکینه سقائیان نژاداصفهانی - استادیار، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات در امور سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاعرسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
بهناز پوریای ولی - دانشجوی کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاعرسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

مقدمه: امروزه برنامه ثبت بیماری ها و پیامد های سلامت، به عنوان یکی از زیر ساختهای مهم در گسترش و غنی سازی تحقیقات علوم پزشکی، در دستور کار معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت قرارگرفته است. این برنامه با مشارکت دانشگاه ها و مراکز تحقیقات علوم پزشکی اجرا شده و منجر به تولید نظام مند و مستمر داده های با کیفیت از انواع بیماری یا پیامد های سلامت در کشور می شود. از طرفی به منظور تحقیق پیرامون بیماری های غیر واگیر از جمله سرطان و کنترل آن، دسترسی به درمان و دریافت درمان مناسب و ضروری هست، چراکه موفقیت در کنترل سرطان، پیش نیاز کسب روش های جدید پیشگیری و درمان است.روش کار: این مطالعه به منظور تعیین اهداف نظام ثبت بیماری های غیر واگیر با محوریت سرطان و ارایه راهکارهای اثربخش در قالب یک مطالعه مروری روایتی انجام گرفته است. اطلاعات و داده های مورد نیاز نیز با استفاده از کتب و مقالات مختلف فارسی و لاتین و جستجو در سایتها و پایگاههای الکترونیکی معتبر جمع آوری گردیده است. مقالات مرتبط نیز با استفاده از کلیدواژه های فارسی (ثبت بیماری، اطلاعات، بیماریهای غیر واگیر) و انگلیسی (Disease registration, Information, Non-communicable diseases) در پایگاههای مختلفی همچون: SID (پایگاه جهاد دانشگاهی)، Magiran، Iran Medex، Google scholar، Scopus، PubMed که در یک بازه ده ساله بین سالهای 2008 تا 2018 مورد جستجو قرار گرفت. معیار ورود به مطالعه، نیز در نظر گرفتن ارتباط موضوعی تحقیق، روش انجام مطالعه به شکل مقطعی یا توصیفی- تحلیلی، دسترسی به متن کامل مقالات، ارزیابی و نحوه ثبت بیماری های غیرواگیر به ویژه سرطان بود.یافته ها: نظام های ثبت با توجه به اهدافی که دنبال می کنند، می توان در دو گروه ثبت های با اهداف مراقبتی و ثبت های باهدف پژوهش جای داد. تعیین بروز بیماری یا سایر پیامدهای بهداشتی و بررسی روند تغییرات آن در طول زمان، ارزیابی ارائه خدمات بهداشتی و شناسایی گروه های در معرض خطر برخی از مهمترین اهداف مراقبتی ثبت ها می باشند. نظام ثبت سرطان، یک نظام اطلاعاتی است که برای جمع آوری داده های بیماران سرطانی، سازمان دهی داده ها و تحلیل داده های سرطانی، طراحی شده است و می تواند بسیاری از چالشها و مشکلات فراروی بیماران، پزشکان و مدیران تصمیم گیرنده حوزه سلامت را از میان بردارد. نتیجه گیری: در جهت بهبود و پیشرفت هرچه بیشتر روند ثبت بیماری سرطان پیشنهاد می گردد که سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان کلان سلامت با استراتژی های کاربردی صحیح و برنامه ریزی های خرد و کلان، نسبت به راه اندازی و نظارت کارامد سیستمهای اطلاعاتی اقدام نمایند تا بتوان گام موثری در پیشگیری، کنترل و درمان بیماران مبتلابه سرطان برداشت و در راستای ارتقای سلامت کشور موثرتر عمل نمود.

اهداف، نظام ثبت بیماری، بیماریهای غیر واگیر، سرطان، سلامت