بررسی تاثیر پزشکی از راه دور و شبکه های اجتماعی در خود مراقبتی بیماران سرطانی: یک مرور نظام مند

مقدمه: سرطان یک بیماری صعب العلاج است که افراد را فارغ از سن، جنس، نژاد و موقعیت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مبتلا می سازد. اغلب بیماران سرطانی با ترکیبی از شیوه های درمانی بر اساس نوع تومور، وسعت بیماری و وضعیت جسمانی تحت درمان قرار می گیرند؛ بنابراین نیاز به یادگیری راهکارهای عملی در مواجهه با عوارض و ناتوانی های حاصل از سرطان و جلوگیری از بروز تغییر در الگوی زندگی بیمار، نحوه مراقبت از خود در بیماران سرطانی را امری اجتناب ناپذیر کرده است. برنامه های خود مدیریتی باعث توانمندسازی افراد جهت مقابله با بیماری و ارتقاء سطح کیفیت زندگی آنان می شود. پزشکی از راه دور در قالب استفاده از برنامه های کاربردی تلفن همراه، وب سایت ها و شبکه های اجتماعی یکی از ابزارهای موثر برای دستیابی به این هدف محسوب می شود. هدف این مطالعه بررسی تاثیر پزشکی از راه دور و شبکه های اجتماعی در خود مراقبتی بیماران سرطانی بود.روش کار: مقالات مرتبط انگلیسی زبان بر اساس کلیدواژه ها در عنوان و چکیده با استفاده از پایگاه اطلاعاتی PubMed (از سال 2009 تا آگوست 2019) جستجو شد. کلیدواژه ها شامل telemedicine، social networking، self-care و m-health بودند. معیار ورود شامل همه مطالعات منتشرشده به زبان انگلیسی که به بررسی تاثیر پزشکی از راه دور و شبکه های اجتماعی در خود مراقبتی بیماران سرطانی پرداختند بود. مقالات مروری و مقالات غیر مداخله ای از مطالعه حذف شدند.یافته ها: از مجموع 17179 مطالعه، 516 مقاله بر اساس عنوان انتخاب شد. پس از بررسی چکیده، 80 مقاله برای بررسی باقی ماند که با ارزیابی متن کامل این مقالات درنهایت 7 مقاله، واجد شرایط جهت بررسی نهایی شد. ازنظر نوع سرطان در بین این 7 مقاله، سرطان پروستات بیشترین سهم را به خود اختصاص داده بود (43%). در راستای هدف اصلی این مطالعه، در 5 مقاله (72%) پزشکی از راه دور در خود مراقبتی بیماران سرطانی تاثیر مثبت معناداری داشته و باعث افزایش خود مراقبتی شده است. در 1 مقاله (14%) این تاثیر منفی بوده و باعث کاهش خود مراقبتی شده است. در 1 مقاله (14%) نیز هیچ تاثیری مشاهده نشده است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر به نظر می رسد مداخلات مبتنی بر وب و سلامت همراه در اکثر مقالات بر روی افزایش خود مراقبتی بیماران موثر بوده است. بااین حال با توجه به افزایش روزافزون سرطان و همچنین افزایش کاربرد پزشکی از راه دور در حوزه بیماری های مزمن و سرطان، لزوم انجام مطالعات بیشتری در این زمینه احساس می شود.

Keywords:

پزشکی از راه دور , شبکه های اجتماعی , خود مراقبتی , بیماران سرطانی