بررسی تاثیر ترمیم عصب سیاتیک بر روی فراساختمان نورون های عقده ریشه خلفی نخاع در موش صحرایی بالغ

سابقه و هدف: با توجه به ضرورت یافتن راه های مطلوب جهت حفظ و بقاء جسم نورون ها به دنبال آسیب سیستم عصبی، و از طرفی کمبود مطالعات در زمینه تاثیر ترمیم عصب محیطی بر روی فراساختار نورون های حسی، این تحقیق در سال 1383 در دانشگاه علوم پزشکی ایران به انجام رسید. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 24 سر رت بالغ نر نژاد ویستار (Wistar) به وزن 250-200 گرم به طور تصادفی انتخاب و در سه گروه مساوی شامل آکسوتومی، ترمیم و شم تقسیم شدند. در گروه آکسوتومی عصب سیاتیک چپ در وسط ران قطع، ولی ترمیم نگردید. در گروه ترمیم ، عصب سیاتیک در وسط ران قطع و به روش سوچور اپی نوریال ترمیم گردید. بعد از هشت هفته پنجمین عقده ریشه خلفی چپ و راست (سالم) خارج شد. برای انجام شمارش نورونی، بعد از تهیه برش های انجمادی و رنگ آمیزی کریزل ویوله، با استفاده از عدسی مدرج چشمی، نورون ها مورد شمارش قرار گرفتند. برای مطالعه فرا ساختمانی، عقده ها پس از فیکس اولیه و ثانویه، آبگیری، با رزین آرالدیت قالب گیری شدند و بعد از تهیه برش های نیمه نازک و نازک و رنگ آمیزی، توسط میکروسکوپ نوری و الکترونی TEM مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: میزان نورون های سالم در گروه قطع عصب (آکسوتومی) بعد از دو ماه 7/7±27/4 و در گروه ترمیم عصب 11/4±33/4 بود (0.03 > P). برش های نیمه نازک در گروه های سالم و شم نمایی طبیعی داشتند، در گروه آکسوتومی جابه جایی هسته و هستک، چروکیدگی، و پیکنوزیس را نشان دادند. در گروه ترمیم این تغییرات کاهش یافته بود. برش های نازک در گروه سالم و شم کاملا طبیعی، در گروه آکسوتومی تراکم کروماتین، مارژیناسیون و پیکنوزیس هسته، شکل های غیر طبیعی و تخریب میتوکندری و گشاد شدن شبکه آندوپلاسمی دیده شد. در گروه ترمیم نیز در بعضی از نورون ها تراکم کروماتین، مارژیناسیون، و پیکنوزیس وگشاد شدن میتوکندری و شبکه آندوپلاسمی مشاهده گردید. نتیجه گیری و توصیه ها: ترمیم عصب به روش ترمیم اپی نوریال می تواند باعث کاهش تغییرات منجر به مرگ سلولی در نورون های حسی عقده ریشه خلفی نخاع شود، اما نمی تواند کاملا آن ها را از بین ببرد. بررسی تاثیر روش های دیگر ترمیم عصب بر روی وضعیت نورون ها و ارزیابی دقیق تر با استفاده از تکنیک های هیستوشیمی و ایمونوهیستوشیمی توصیه می شود.

Keywords:

آکسوتومی , ترمیم جراحی , عقده ریشه خلفی , فراساختمان , رت