الهه عینی - مربی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، گروه زنان
پروین میرمیران - کارشناس ارشد تغذیه، مرکز تحقیقات غدد درون ریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
علی اصغر میرسعیدقاضی - دانشیار، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گروه داخل
فاطمه محمدی نصرآبادی - کارشناس تغذیه، مرکز تحقیقات غدد درون ریز و متابولیسم، دانشگاه شهید بهشتی

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت رابطه کلسیم دریافتی و مواد ریز مغذی با سلامت جنین، نوزاد و مادر و به منظور تعیین میزان دریافت های تغذیه ای به وسیله فاکتورهای بیوشیمیایی مرتبط با متابولیسم کلسیم، مطالعه حاضر روی زنان باردار با حاملگی طبیعی و گروه شاهد آن ها انجام گرفت. مواد و روش ها: در یک مطالعه هم گروهی تاریخی تعداد 101 خانم باردار از 5 مرکز مراقبت های بارداری و زایشگاه های شهر تهران مورد بررسی قرار گرفتند. 94 خانم غیر باردار نیز به طور تصادفی از مطالعه قند و لیپید تهران به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. گروه مورد و شاهد از نظر سن، وزن و BMI یکسان سازی شدند. پرسشنامه طرح شامل اطلاعات دموگرافیک، فرم دو روز یادآمد مواد غذایی و پرسشنامه تکرر مصرف، توسط متخصصین تغذیه با مصاحبه حضوری تکمیل گردید. یک نمونه خون برای اندازه گیری سطح سرمی کلسیم، منیزیوم، فسفر و ویتامین D اخذ گردید. داده های تغذیه ای توسط نرم افزار Nutritionist III انجام و داده ها با جدول Dietary Reference Intak ) DRI) در گروه زنان غیر باردار مورد مقایسه قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری t test استفاده گردید.یافته ها: میانگین دریافت روزانه منیزیوم، کلسیم، فسفر و ویتامین D به ترتیب 79±183 ، 388±859، 398±1009 میلی گرم و 0/34±0/39 میکروگرم بود. میانگین دریافت روزانه منیزیوم، کلسیم، فسفر و ویتامین D طی بارداری در مقایسه با مقادیر توصیه شده DRI به ترتیب 86، 47/7، 7/5 و 100 درصد کاهش نشان می داد که این تفاوت با p<0/001 در مورد منیزیوم، فسفر و ویتامین D و با p<0/01 در مورد کلسیم معنی دار بود. دریافت روزانه منیزیوم ، کلسیم و فسفر در زنان باردار در مقایسه با زنان غیر باردار بالاتر می نمود . این تفاوت با p<0/001 معنی دار بود. تفاوتی در میزان دریافت ویتامین D در دو گروه مشاهده نگردید . میانگین سطح سرمی کلسیم ، فسفر و ویتامین D به ترتیب، 9/1±0/6، 4/0+0/6 میلی گرم در دسی لیتر و 14/1±24/3 نانوگرم بر میلی لیتر بود. که با گروه کنترل تفاوت معنی داری نداشت. تفاوت میانگین سطح سرمی منیزیوم گروه مورد 0/2±2/2 و گروه شاهد (0/2±2/5 میلی گرم در دسی لیتر) با p<0/01 معنی دار بود. نتیجه گیری و توصیه ها: دریافت روزانه ویتامین D منیزیوم، کلسیم و فسفر و سطح سرمی آنان در زنان حامله تهرانی پایین است که نشان دهنده لزوم اجرای برنامه های مشاوره ای تغذیه ای برای این گروه از زنان می باشد.

کلسیم، فسفر، منیزیم، ویتامین D، حاملگی، دریافت غذایی