زهرا ابوالحسنی - دانشجوی دکتری رشته سیاستگذاری علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس
شعبان الهی - عضو هیات علمی گروه مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس

در سال هایی نه چندان دور، تصور می شد که دستیابی به علم و فناوری و رشد اقتصادی به معنی از بین رفتن فقر و نابرابری در جامعه خواهد بود و عموم دانشمندان معتقد بودند که توسعه اجتماعی به تبع توسعه اقصادی به وقوع می پیوندد. این رویکرد به نقش علم و فناوری باعث توجه زیادی به گسترش مفاهیم مربوط به نقش علم و فناوری در توسعه اقتصادی در حوزه مدیریت و خط مشی گذاری علم فناوری، به عنوان پیشرانی برای توسعه اقتصادی، شده است در حالیکه پژوهش های کمتری به بررسی چالش های اجتماعی مربوط به این حوزه پرداخته است. این ضعف توجه در حالی روی داده که مساله نابرابری به ویژه برای کشورهای در حال توسعه حائز اهمیت بسیار می باشد. این مقاله در ابتدا به بررسی و ارائه چارچوب های موجود برای تحلیل اثرات اجتماعی سیاست های علم و فناوری پرداخته و برخی از مهمترین تاثیرات اجتماعی این سیاست ها را بیان می کند. در ادامه میزان تناسب چارچوب های مختلف سیاست علم و فناوری؛ مانند نظام های نوآوری و اقتصاد دانش بنیان؛ با اهداف کشورهای در حال توسعه در جهت رفع نابرابری بررسی شده و تلاش می شود که با مرور اصلی ترین راه حل های پیشنهادی در حوزه علم و فناوری در جهت کاهش نابرابری و بر مبنای مدل سیستمی خط مشی گذاری، دسته بندی از این سیاست ها ارائه شود.

سیاست علم وفناوری، نابرابری، نوآوری، کشورهای در حال توسعه