محمدرضا باغبان اسلامی نژاد - استادیار گروه سلول های بنیادی پژوهشکده رویان
حمید نظریان - مربی گروه سلول های بنیادی پژوهشکده رویان

سابقه و هدف: تا به حال از سلول های بنیادی مزانشیمی خرگوش در چندین مطالعه مرتبط با سلول درمانی تجربی به ویژه بازسازی ضایعات استخوان و غضروف استفاده شده، در حالی که توان تمایز این سلول ها در محیط کشت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه ی حاضر به این موضوع می پردازد. مواد و روش ها: در مطالعه تجربی حاضر، با کشت نیم میلی لیتر مغز استخوان آسپیره شده از درشت نی خرگوش، سلول های بنیادی مزانشیمی آن استخراج و در طی چندین پاساژ تکثیر گردید. سلول های پاساژ 3، به مدت 21 روز در حضور مواد القا کننده تمایز، به استخوان چربی و غضروف کشت شدند و در پایان این مدت از نظر تمایز با رنگ آمیزی اختصاصی و RT-PCR بررسی گردیدند. نتایج: سلول های جدا شده از نظر ریخت شناسی، فیبروبلاستی بودند. این سلول ها، در کشت تمایز استخوان توده های استخوانی تشکیل دادند که با آلیزارین قرمز، قرمزرنگ شد. در کشت تمایز چربی، در سیتوپلاسم سلول ها قطرات چربی تجمع یافت. این قطرات با رنگآمیزی Oil red قرمز شدند. برش های تهیه شده از کشت تمایز غضروف، در رنگآمیزی تولوییدن آبی، خاصیت متاکرومازی داشتند. بر اساس نتایج PCR- RT، ژن های استخوانی شامل استیوکلسین، استیوپونتین و کلاژن نوع I، ژنهای بافت چربی شامل PPAR alpha ،LPL، PPAR gamma و ژن های سلول های غضروفی نظیر آگریکان، کلاژن نوع II و X به ترتیب در کشت تمایز به استخوان، چربی و غضروف بیان شدند. نتیجه گیری: در مجموع می توان گفت که سلول های بنیادی مزانشیمی جدا شده از مغز استخوان خرگوش از نظر توان تمایزی حداقل سه ظرفیتی بوده، قادرند به رده های استخوانی، چربی و غضروفی تمایز یابند.

سلول های بنیادی، مزانشیمی خرگوش، تمایز سلولی، چربی و غضروف