سعید نیازمند - استادیار گروه فیزیولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
محمود عرفانیان احمدپور - استادیار گروه آناتومی دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
موسی الرضا حاج زاده - دانشیار گروه فیزیولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
عصمت خوشنود استاد - کارشناس ارشد فیزیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

سابقه و هدف: بومادران، از تیره ی کاسنی، گیاهی است که در سال های اخیر اثرات ضداکسیدانی، ضدالتهابی، ضد اسپاسم و ضد میکروبی آن گزارش شده است، این گیاه در طب سنتی برای ناراحتی های گوارشی کاربرد دارد، ولی در مورد اثرات آن بر ترشح اسید معده تحقیقی صورت نگرفته است.مواد و روش ها: 24 سر، موش صحرایی نژاد ویستار با وزن (250g 200)، به طور تصادفی به دو گروه دوازده تایی کنترل و آزمون تقسیم شدند. پس از بیهوشی حیوانات با تیوپنتال سدیم (50mg/kg.ip)، تراکنوسیتومی، لاپاراتومی و گاسترودیودنوستومی انجام گردید. عصاره ی بومادران در دوزهای 2mg/kg؛ 1؛ 0/5 (در حجم 1ml) تهیه و برای تهیه نمونه ترشح اسید معده از روش washout استفاده گردید و غلظت اسید آن به روش تیتراسیون با NaOH اندازه گیری گردید. نتایج به صورت Mean±SEM بیان و با استفاده از آزمون unpaired t-test بررسی شده و p<0/05 معنی دار تلقی گردید.نتایج: عصاره ی بومادران در حالت پایه به طور معنی داری و وابسته به دوز، ترشح اشید معده را مهار کرد. واگوتومی موجب حذف اثر مهاری عصاره بر ترشح اسید معده شد و دوز 2mg/kg عصاره اثر تحریکی بر ترشح اسید نشان داد. اثر کاهشی عصاره بر ترشح اسید معده در وضعیت تحریک عصب واگ در مقایسه با گروه کنترل معنی دار نبود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عصاره بومادران اثر مهاری بر ترشح پایه اسید دارد. مقایسه اثر عصاره در دو وضعیت پایه و واگوتومی نشان می دهد که این اثر از طریق مهار عمل واگ مهدی صورت می گیرد. عصاره قادر به مهار ترشح اسید تحریک شده نبود.

بومادران، اسید معده، واگوتومی، عصب واگ