بررسی امکان شناسایی هلیکوباکتر پیلوری از شیر گوسفند و بز روستاهای اطراف مشهد به روش کشت و PCR

سابقه و هدف: هلیکوباکتر پیلوری شایع ترین عفونت گوارشی دنیا می باشد. بعضی از پژوهشگران آلودگی به هلیکوباکتر پیلوری در چوپان ها را با تماس آنها با گوسفند مرتبط می دانند. با این وجود در تحقیقی دیگر که بر روی 440 نمونه شیر گوسفند انجام گرفت پژوهشگران نتوانستند هلیکوباکتر پلیوری را جدا نمایند. نظر به نتایج متناقض، هنوز انتقال هلیکوباکتر پیلوری از شیر نشخوارکنندگان کوچک به انسان و احتمال زیونوز بودن بیماری (بیماری مشترک انسان و دام) به اثبات نرسیده است و تحقیقات در این مورد ادامه دارد. شناخت راه های انتقال این باکتری به انسان، به عنوان شایع ترین عفونت گوارشی، برای شناسایی راه های پیشگیری و درمان ضروری است.مواد و روش ها: تعداد 100 نمونه شیر (شامل 81 نمونه شیر گوسفند و 19 نمونه شیر بز) از 20 روستای اطراف مشهد به صورت نمونه گیری خوشه ای تصادفی طی دو سال در فصل شیرواری جمع آوری گردید. پرسشنامه ای در خصوص وضعیت چوپان و خانواده از نظر وجود ناراحتی های گوارشی، تنظیم، تایید و پر گردید. تمامی نمونه های شیر بر روی دو نوع محیط ویژه هلیکوباکتر پلیوری یکی به نام HPSPA (Helicobacter pylori Special Peptone Agar) و دیگری محیط کلمبیا آگار (Merck) حاوی خون بدون فیبرین گوسفند، سرم جنین گاو، آنتی بیوتیک های وانکومایسیتن، آمفوتریین B، بتاسیکلودکسترین، تری متوپریم، پلی میکین B کشت و در شرایط مناسب انکوبه شد. مراحل استخراج DNA بعد از سانتریفوژ روی رسوب همه ی شیرها انجام گردید. ژن اوره آز C ویژه هلیکوباکتر پیلوری با روش ملکولی واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) ردیابی شد.نتایج: نتایج آزمون های جداسازی و آزمایش PCR برای تمامی شیرها منفی بود و هیچ یک از دو روش کشت و PCR نتوانست وجود هلیکوباکتر پیلوری یا ژن اوره آز C که برای هلیکوباکتر یلوری ویژه است را در نمونه های اخذ شده به اثبات برساند. اطلاعات پرسش نامه نشان داد که 20 درصد از چوپایان و 25 درصد از خانواده های آنان و نیز در 10 درصد موارد چوپان به همراه خانواده شان به نوعی از ناراحتی های گوارشی گلایه دارند، ولی با توجه به اینکه این امر موضوع پژوهش های جداگانه ای بود، میزان ارتباط این ناراحتی ها با هلیکوباکتر پیلوری مشخص نشد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که هیچ یک از دو روش کشت و PCR نتوانست وجود هلیکوباکتر پیلوری با ژن اوره آز C (ویژه هلیکوباکتر پیلوری) را به اثبات برساند. احتمالا در چرخه ی زندگی این باکتری عوامل فراوانی نقش دارند که شناخت آنها برای تعیین راهبرد پیشگیری و درمان ضروری خواهد بود، اما در خصوص انتقال بیماری از نشخوارکنندگان کوچک و شیر آنها به انسان هنوز مطالب پیچیده زیادی وجود دارد که به پژوهش های بیشتری نیاز دارد.

Keywords:

هلیکوباکتر پیلوری , شیر گوسفند , PCR , کشت