اثر امواج تلفن های همراه بر سیستم خون ساز موش نر نابالغ نژاد BALB/c

سابقه و هدف: در سالهای اخیر انبوهی از وسایل ساطع کننده مایکروویو مانند تلفن همراه ، رادار، رادیو، تلویزیون، وسایل برقی خانگی و...ساخته شده و مورد استفاده روز افزون انسانها و به خصوص جوانان و نوجوانان قرار گرفته است. لذا، با توجه به انتشار برخی گزارشها درمورد اثرات مخرب امواج الکترومغناطیس این امر باعث جلب توجه وسیع پژوهشگران علوم زیستی به بررسی اثرات آن بر سلامت انسان و نیزبر فرآیندهای رشد و نمو جانوران شده است. در این مطالعه اثرات امواج ساطع شده از تلفن های همراه ( 940 مگاهرتز) بر سیستم خون سازموش نابالغ نر نژاد BALB/c بررسی شده است. مواد و روش ها: در این پژوهش تجربی از یک سیستم مولد مایکروویو ( 940 مگا هرتز) متشکل از یک قفس ویژه که دو دستگاه تلفن همراه در آن تعبیه شده بود، استفاده گردید. موش های نابالغ نر یک ماهه به مدت پانزده روز و هر روز 30 دقیقه در این سیستم تحت امواج ساطع شده از تلفن های همراه فعال قرار داده شدند. پس از انجام دوره تیماری، ابتدا برای ارزیابی پارامترهای خونی، از قلب حیوانات خون گیری ودر ادامه کبد، طحال و مغز استخوان برای انجام مطالعات بافت شناسی میکروسکوپی نوری آماده سازی شدند. داده های کمی حاصل به کمکآزمون آنالیز واریانس یک طرفه در سطح معنی داری p<0/05 تجزیه و تحلیل گردید. نتایج: نتایج حاصل نشان داد امواج ساطع شده از تلفن های همراه با فرکانس 940 مگاهرتز بر تعداد گلبول های خونی سفید، مقدار هموگلوبین، مقدار متوسط هماتوکریت، حجم متوسط گلبول قرمز، هموگلوبین متوسط گلبول قرمز و غلظت متوسط هموگلوبین گلبولهای قرمز در جریان خون بی تاثیر است (p> 0/05) در طحال، تعداد لنفوسیت های پولپ سفید و تعداد مگاکاریوسیت ها در نمونه های تجربی نسبت به شاهد آزمایشگاهی کاهش (p<0/001) دیده شد، ولی تعداد پولپ سفید، قطر طحال و قطر پولپ سفید در دو گروه شاهد آزمایشگاهی و تجربی اختلاف نشان نداد (p> 0/05). در کبد موش های تجربی تعداد اجتماعات سلولی منونوکلویر و تعداد سلولهای کوپفر نسبت به شاهد آزمایشگاهی کاهش (p<0/001) نشان داد، ولی از نظر تعداد هپاتوسیتها و ابعاد هپاتوسیت ها در دو گروه شاهد آزمایشگاهی و تجربی اختلاف دیده نشد (p> 0/05) همچنین، میانگین تعداد کل سلولهای مغز استخوان و سلولهای در حال تقسیم مغز استخوان نمونه های تجربی نسبت به شاهد آزمایشگاهی افزایش (p<0/001) نشان داد. نتیجه گیری: یافته های حاصل از این تحقیق بیانگر تاثیر امواج ساطع شده از تلفنهای همراه بر اجتماعات سلولی مونونوکلیر و تعداد سلول-های کوپفر کبدی و لنفوسیت های پولپ سفید و مگاکاریوسیت های طحال و نیز تعداد کل سلول های مغز استخوان و سلولهای در حال تقسیممغز استخوان موش نر نابالغ نژاد BALB.c می باشد.

Keywords:

تلفن همراه , مایکروویو , موش , سیستم خون ساز , مغز استخوان , کبد , طحال