افشین احمدوند - استادیار، گروه روانپزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان
زهرا سپهرمنش - استادیار، گروه روانپزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان
فاطمه سادات قریشی - استادیار، گروه روانپزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان
سیدغلامعباس موسوی - مربی، گروه آمار و بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کاشان

سابقه و هدف: بیخوابی موقعیتی ناتوان کننده و پریشان کننده می باشد که نه تنها می تواند بر کیفیت زندگی، کار و فعالیت روزانه اثر گذار باشد، بلکه مشکلات روانی- اجتماعی بسیار زیادی را ایجاد می کند. این پژوهش به منظور بررسی شیوع بیخوابی در میان افراد 18 سا له و بالاتر شهر کاشان در سال 1387 انجام گرفته است.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با حجم نمونه 1155 نفر انجام گرفت. ابزار پژوهش پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه علایم بیخوابی بر اساس ملاک های DSM-IV بود که اعتبار آن توسط 5 روانپزشک تایید و پایایی آن به روش باز آزمایی، 99 درصد به دست آمد. اطلاعات با آزمون های مجذور کای، دقیق فیشر، CI و OR مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج: از میان 1155 نفر ی که مورد مطالعه قرار گرفتند، 684 نفر (59 درصد) بیخوابی داشتند. از نظر سنی کسانی که بین 41 تا 65 سال سن داشتند (266 نفر، 67/9) و زنان (505 نفر، 74/4 درصد) بیشترین فراوانی بیخوابی را داشتند. بین سابقه اختلال روانی [P<0/001،OR=2/24]، اختلال خواب در خانواده [P<0/001 ،OR=4/67]، مصرف نوشیدنی ها کافیین دار قبل از خواب [P<0/001 ،OR=1/46] با مشکل بیخوابی تفاوت آماری معناداری مشاهده شد. نتیجه گیری: بر اساس مطالعه حاضر اکثریت افراد، به خصوص زنان و افراد میان سال از مشکل بیخوابی رنج می برند. از آنجایی که بی خوابی می تواند عامل خطرسازی برای شروع افسردگی و اضطراب و افزایش مستقیم و غیر مستقیم هزینه های پزشکی و تبعات دیگر باشد، لازم است برنامه ریزی دقیقی در جهت رفع این مشکل و بهبود کیفیت خواب افراد صورت گیرد.

شیوع، خواب، اختلالات خواب، افراد بالغ