یحیی معروفی - فارغ التحصیل دکتری، دانشکده علوم پزشکی، گروه انگل شناسی پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس
فاطمه غفاری فر - دانشیار، دانشکده علوم پزشکی، گروه انگل شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
عبدالحسین دلیمی - استاد، دانشکده علوم پزشکی، گروه انگل شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
زهره شریفی - استادیار، گروه ویروس شناسی، سازمان انتقال خون

سابقه و هدف: لیشمانیوزیس جلدی از مشکلات عمده سلامت در بسیاری از کشورها است. کانتاریدین جزو ترکیبات ترپنوییدی است کهدر سوسک های خانواده Meloidae و Oedomeridae وجود داشته و مادهایی تاولزاست. در طب سنتی کانتاریدین برای درمان زگیل به کار رفته است. هدف از این مطالعه تعیین اثر سایتوتوکسیک کانتاریدین بر بقای پروماستیگوت و ماکروفاژ آلوده به انگل لیشمانیا ماژوردر شرایط برونتنی می باشد.مواد و روش ها: تحقیق حاضر با طراحی تجربی و با دوز (6)10 انگل در میلی لیتر و (5)10 ماکروفاژ آلوده به انگل صورت گرفت. اثرکانتاریدین با غلظت های 0/5 تا 50 میکروگرم در میلی لیتر، بر بقای پروماستیگوت و آماستیگوت لیشمانیا ماژوز در شرایط برونتنی پس از گذشت 72 و 48، 24 ساعت، با روش MTT تعیین شد. نتایج: کانتاریدین با غلظت 50μg/mL و 0/5μg/mL پس از 72 ساعت در پروماستیگوت ها به ترتیب 49/86 درصد و 14/26 درصد کشندگی داد. میزان کشندگی کانتاریدین با غلظت 50μg/mL پس از 72 ساعت در ماکروفاژ آلوده به لیشمانیا ماژور 29/97 درصد و کانتاریدین با غلظت 0/5μg/mL؛ 2/33 درصد بود. درصد کشندگی کانتاریدین با غلظت 50μg/mL و 0/5μg/mL پس از 72 ساعت در ماکروفاژهای غیرآلوده به ترتیب، 22/86 و 15/23 بود.نتیجه گیری: کانتاریدین بر روی پروماستیگوت های لیشمانیا ماژور و ماکروفاژهای آلوده به انگل اثر کشندگی دارد. توصیه می شود کهتحقیقات بیشتری در شرایط درونتنی جهت بررسی اثربخشی این ترکیب شیمیایی انجام شود.

کانتاریدین، لیشمانیا ماژور، پروماستیگوت، آماستیگوت، سایتوتوکسیک