محمدجواد خشنود - دانشیار، گروه فارماکولوژی– توکسیکولوژی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
محمودرضا معین - دانشیار، گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
علی رفعتی - دانشیار، گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
امیرحسام معمارکرمانی - دانشجوی داروسازی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده داروسازی، واحد بین الملل دانشگاه علوم پزشکی شیراز

سابقه و هدف: در طب سنتی گیاهان مختلفی از جمله گیاهان خانواده مریمگلی برای درمان فراموشی استفاده می شوند. گیاهان اینخانواده دارای اثرات گوناگون فارماکولوژیکی از جمله آنتی اکسیدانی، آنتیکولین استرازی، ضد میکروبی، ضد التهابی بوده و دارایخاصیت بهبود شناخت و حافظه میباشند. گیاه مرو تلخ یکی از گونه های مریمگلی است که از گذشته کاربردهای دارویی داشته است.هدف از این مطالعه بررسی اثرات غلظت های مختلف اسانس سرشاخه های گیاه مرو تلخ بر حافظه و یادگیری موش سوری در دو مدلفارماکولوژیکی می باشد.مواد و روش ها: پس از تایید گونه گیاه سرشاخه ها در سایه خشک شده و به کمک دستگاه کلونجر اسانس گیری شدند. با استفاده ازکروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی، ترکیبات اسانس شناسایی گردید. صد و چهل راس موش سوری به صورت اتفاقی در گروه های 10 تایی و قفس های جداگانه قرار داده شدند و دیازپام (0/5، 1 و 1/5 میلی گرم بر کیلوگرم) یا اسانس (0/48، 0/96 و 1/92 میلی گرم بر کیلوگرم) به صورت تک دوز به حیوان خورانده شد و آزمون یادگیری و حافظه توسط دو مدل Step-down latency و Shuttle box avoidance انجام شد. نتایج: اسانس مرو تلخ به طور معنی داری (P<0/01) باعث افزایش تاخیر زمانی در هر دو آزمون یادگیری و حافظه گردید.نتیجه گیری: اسانس گیاه مرو تلخ توانست افزایش معنی داری در حافظه و یادگیری موش ها ایجاد کند و شاید بتواند در افزایش حافظهو جلوگیری از بروز آلزایمر در انسان موثر باشد.

مرو تلخ، حافظه، یادگیری، کولین استراز، آلزایمر