بهزاد سلمانی - دانشجوی دکترای روانشناسی سلامت، گروه روان شناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی
جعفر حسنی - دانشیار، گروه روان شناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی
شهرام محمدخانی - دانشیار، گروه روان شناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی
غلامرضا کرمی - استادیار، گروه روان پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)

سابقه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثربخشی درمان فراشناختی در باورهای فراشناختی، فرانگرانی، علایم و نشانه های بیمارانمبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) بود.مواد و روشها: کلیه ی بیماران مبتلا به GAD مراجعه کننده به درما نگاه روان پزشکی بیمارستان بقیه الله در فاصله ی زمانی 15 شهریور تا 15 آذر 1391 انتخاب شده و در چهار گروه (درمان فراشناختی؛ درمان فراشناختی ترکیب با دارو؛ درمان دارویی و گروه کنترل) قرارگرفتند. بیماران دریافت کننده درمان فراشناختی و بقیه بیماران به ترتیب 6 و 4 بار توسط پرسش نامه های فراشناخت ها (MCQ-30) فرانگرانی (MWQ)، اضطراب بک (BAI)، افسردگی بک (BDI-II) و مقیاس درجه بندی اضطراب همیلتون (HARS) ارزیابی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های تغییرات روند، شیب، میزان تغییرپذیری کوهن و تفسیر فراز و فرود متغیرها در نمودارها و برای تعیین معنی داری بالینی از درصد بهبودی و انداز ه اثر استفاده شد.نتایج: درمان های فراشناختی و ترکیبی توانستند طی مراحل پس از درمان و پیگیری ( 45 روزه) اعتقاد بیماران به باورهای فراشناختی وفرانگرانی را به طور معنی داری کاهش داده و علایم و نشانه های اضطرابی و افسردگی آ ن ها را به خوبی کنترل کنند. درمان دارویی تنها درکنترل علایم و نشانه های اضطرابی و افسردگی و آن هم در مرحله ی پس از درمان موفق بود، ولی پس از قطع دارو بیماران اندکی دچارعود علایم و نشانه های شدند. گروه کنترل نیز در هیچیک از متغیرها موفقیت چندانی نداشت.نتیجه گیری: درمان فراشناختی (با یا بدون دارو) توانست در مدت زمان کم تر از نیمی از جلسات درما نهای مرسومی مثل شناختی/رفتاری اثربخشی بالایی برحسب کنترل مکانیسم های زیربنایی اضطراب آسیب شناختی داشته باشد.

درمان فراشناختی، باورهای فراشناختی، فرانگرانی، اختلال اضطراب فراگیر، تک آزمودنی