ابراهیم هوشیاری - گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست و منابع طبیعی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
نسرین حسن زاده - گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست و منابع طبیعی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
علی چرخستانی - گروه محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی، بابل، ایران

زمینه و هدف: امروزه آلکیل بنزن سولفانات خطی (LAS) کاربرد زیادی در تولید انواع شوینده هادارد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی همزمان خطر سلامت و خطر اکولوژیک این آلاینده در آب سددرودزن برای ارگانیسم های هدفی همچون ماهی ها و دافنی است.روش بررسی: با توجه به هدف تحقیق و براساس محدودیت های موجود، در شهریورماه 1397 از7 ایستگاه انتخاب شده براساس کانون آلودگی در سد درودزن تعداد 21 نمونه آب برداشت شد وپارامترهای کیفی آب شامل دما، اسیدیته (pH )، اکسیژن محلول (DO)، پتانسیل اکسایش و کاهش(ORP)، کل جامدات محلول (TDS)، هدایت الکتریکی (EC) براساس روش استاندارد در محلسنجش شد. مقدار آلکیل بنزن سولفانات خطی (LAS) پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه با استفادهاز روش بهینه شده متیلن بلو اندازه گیری شد. سپس ارزیابی خطر اکولوژیک و سلامت با محاسبهشاخص RQ (شاخص ریسک) انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین پارامترهای pH برابر با 84 / EC ،8 برابر با 732/19μs/cm،TDS ، شوری و DO به ترتیب برابر با 482/90mg/L؛ 366/61 و 6/87 بود. بیشترین و کمترینغلظت LAS به ترتیب 0/039mg/L و 005 / 0 بود. همچنین نتایج نشان داد که ارتباط معنی داریبین غلظت LAS و pH وجود دارد. نتایج ارزیابی خطر نشان داد که شاخص ریسک سلامت درتمامی ایستگاه ها کمتر از مقدار 1/ 0 است. در صورتیکه شاخص ریسک اکولوژیک به جزء در ایستگاهشماره 7 در سایر ایستگاه ها در طبقه با ریسک کم قرار دارد.نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان می دهد که شاخص RQ در آب سد درودزن در محدوده مناسبو در طبقه با ریسک کم قرار دارد. لذا لازم است که به منظور رسیدن به قطعیت در ارتباط با شرایطبهینه آب سد از نظر اکولوژیکی و سلامت مطالعات طولانی مدت در این زمینه انجام شود.

آلکیل بنزن سولفانات های خطی، سد درودزن، سورفاکتانت، ارزیابی خطرآب شرب