سعید بابایی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
مهدی خاک زند - استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران

فعالیت معماران در دوره پهلوی به سه دست ه معماران سنتی، معماران تحصیلکرده در غرب و معماران خارجی تقسیممی شود. این پژوهش سعی دارد با تمرکز روی دسته سوم، یعنی معماران خارجی، به نحوه نگرش و تاثیرات آن بربناهای آموزشی از منظر زمینه گرایی بپردازد. لذا مدرسه البرز تهران و ایرانشهر یزد به عنوان دو نمونه از آثار این معمارانبررسی شده است. در این پژوهش، روش تحقیق از نوع کیفی و مطالعه موردی است که با تحلیل نمونه ها همراهاست. نتایج تحقیق نشان می دهد هر دو نمونه از منظر شباهت های سبکی و ظاهری به مواردی همچون استفادهاز مصالح، تزیینات و اشارات تاریخی توجه داشته اند؛ اما بخش عمده ای از نظام ارزش ها که زیرساخت زمینه هایفرهنگی اجتماعی و عملکردی بناهای آموزشی را تشکیل می دهند و نقش مهمی در شیوه ها و اهداف آموزشی دارند،نادیده گرفته شده است. این بی توجهی در خصوص مدرسه البرز بیشتر مشهود است؛ زیرا با توجه به قرارگیری آندر پایتخت، تحت تاثیر نظام های حکومتی و همچنین ناسیونالیسم تجددگرا قرار گرفته است که به نوعی تحت نفوذاندیشه های غرب است. اما مدرسه ایرانشهر علاوه بر شباهت های ظاهری به معماری ایرانی، تلاش کرده است تاشیوه های آموزش ایرانی و به کارگیری فضای باز را نیز در نظر بگیرد.

معماری پهلوی اول، بناهای آموزشی، زمینه گرایی، مدرسه البرز، مدرسه ایرانشهر