سیدمهدی قریشی - استادیار دانشگاه ارومیه
محمدحسن جوادی - استادیار دانشگاه ارومیه
حامد رحمانی - دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی دانشگاه ارومیه

در مورد صحت یا بطلان وقف مشروط به شرط فاسخ، نظر خاصی در فقه ابراز نشده است؛ ولی فقها در مورد وقفی که در آن واقف شرط می کند در صورت نیازمند شدن به مال مورد وقف، موقوفه به وی بازگردد، نظرات متفاوتی ارایه داده اند که شامل صحت، بطلان، و صحت با عنوان حبس است. از آنجا که پی بردن به نظر صحیح در این میان، در یافتن پاسخ سوال اساسی تحقیق، یعنی امکان قرار دادن شرط فاسخ در عقد وقف تاثیر مستقیم دارد، پژوهش حاضر با بررسی نظرات فقهی مورد اشاره، به اثبات نظریه صحت وقف مشروط به بازگشت موقوفه به ملک واقف در صورت نیاز پرداخته و با واکاوی مفهوم شرط فاسخ در حقوق، آن را منطبق با شرط مذکور در عقد وقف می داند ومعتقد است امکان قرار دادن شرط فاسخ در عقد وقف وجود دارد و شرط بازگشت موقوفه به واقف در صورت نیاز مصداق بارز آن است.

شرط فاسخ، عقد وقف، بازگشت موقوفه، شرط رجوع