آزیتا بلالی اسکویی - استادیار دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز
حدیثه زاده مهدی - دانشجوی ارشد معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز

انسان موجودی طبیعی با نیاز های متنوع و اشتراکات بسیار با طبیعت است. ارتباط با طبیعت سبب آرامشروحی و جسمی فرد می شود. ولی قرارگیری در فضای مدرن، افزایش جمعیت و رشد شهر نشینی، سبب دوریمحل زندگی فرد از طبیعت شده و شهرها را با کمبود فضای سبز روبرو نموده است که عواقب ناگواری را برایانسان مدرن بوجود آورده است. محیط طبیعی سبب بهبود کیفیت زندگی و آرامش بخشی روانی فرد می شود. ازاین رو در این مقاله که بر اساس روش توصیفی- تحلیلی تهیه گشته سعی بر آن شده است که ضمن بررسینظریه ها در حوزه ی تعامل انسان و طبیعت و ادراکات روان شناسانه محیط های طبیعی، به شناخت و بررسیمتغیرهای محیطی طبیعی که برای پاسخگویی به نیازهای روانی انسان تبیین گشته پرداخته شود. یافته هایاین پژوهش بیانگر آن است که مولفه های محیط طبیعی همچون خوانایی، تناسبات و مقیاس، سلسله مراتب وابعاد و اندازه فضاها، تداوم، عبور و مکث، توجه به عوامل فیزیکی همچون حذف آلودگی های صوتی، استفاده ازنور روز در فضاهای داخلی، شکل و طراحی فضاهای داخلی و خارجی (ارتباط با فضای سبز بیرون)، رنگ دیوارهاو اشیاء و... در خاصیت آرامش بخشی محیط موثر است. با توجه به جنبه های روان شناختی منظر و نظریه هایادراک محیط، عواملی واکنش فرد را به محیط تعیین می کند و سبب ترجیح محیط طبیعی توسط فرد میشوند. این معیارها عبارتند از: خوانایی، انسجام، پیچیدگی، رازگونگی، شگفتی، همگونگی، سازگاری با محیط،تنوع ، جاودانگی و... که از لحاظ عینی و ذهنی مورد بررسی قرار گرفته است.

طبیعت، فضای آرامش بخش، روان بخشی طبیعت، فضای سبز انسان ساخت