فاطمه موجرلو - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رامین فضل اولی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علی رضا عمادی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

تغییر اقلیم و گرمایش کره ی زمین یکی از مسائل مهم جهان در عصر کنونی میباشد و در حال گسترش به سرتاسر کره ی زمین است و آثار زیانبار آن بر منابع آبی بر کسی پوشیده نیست. از اینرو پیش بینی تغییرات اقلیمی یک منطقه، نقش مهمی در برنامه ریزی و مدیریت منابع آبی خواهد داشت. هدف از این پژوهش ارزیابی اثرات این پدیده بر روی تخصیص آب حوضه آبریز تجن در دوره ی آتی میباشد. به منظور پیشبینی پارامترهای دما و بارش در دوره آتی (2020-2049) از مدل جوی CANESM2 تحت سناریوهای مسیر غلظت RCP 2,6 و RCP 8,5 استفاده و مقادیر تخمینی با مدل آماری SDSM ریزمقیاس شد. نتایج مدل ریزمقیاس سازی نشان داد که میانگین دمای سالانه حوضه در دوره آتی (2020-2049) نسبت به دوره پایه (1976-2005) تحت دو سناریو RCP 2,6 و RCP 8,5، 1/14 و 1/57 افزایش و مجموع مقدار بارش به ترتیب تحت همان دو سناریو 8/9 و 10/6 درصد کاهش خواهد یافت. سپس برای شبیه سازی دبی روزانه در ایستگاه خروجی حوضه (کردخیل) طی دوره آتی (2020-2049 ) از مدل IHACRES استفاده شد. با توجه به نتایج پیش بینی شد که میزان دبی تحت دو سناریوی مذکور در دوره آتی نسبت به دوره پایه به ترتیب به میزان 19/8 و 21/7 درصد کاهش مییابد. در گام آخر به منظور بررسی اثر تغییر اقلیم بر روی تخصیص آب از مدل WEAP استفاده شد؛ که ابتدا مدل مورد واسنجی و ارزیابی قرار گرفت و پس از حصول اطمینان از توانایی مدل در شبیه سازی؛ برای دوره پیشبینی (2017-2031)، وضعیت مصارف آب در شرایط تغییر اقلیم، رشد جمعیت و تحت سناریوهای مدیریتی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط تغییر اقلیم، میزان مصارف آبی در گره های نیاز طی دوره ی آینده افزایش مییابد که حوضه در این شرایط قادر به تامین 100 درصد نیاز کشاورزی نمیباشد، حتی با فرض عدم افزایش نیازها در آینده، حوضه قابلیت تامین 100 درصد نیاز کشاورزی را ندارد؛ لذا ضروری است در جهت بهبود وضعیت اقدامات اصلاحی مانند افزایش راندمان آبیاری و تغییر الگوی کشت در دستور کار مدیران قرار بگیرد.

تخصیص آب، تغییر اقلیم، سناریوی RCP، مدل SDSM، مدل .WEAP