امید رجا - دانشجوی دکترای آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران،کرج.
مسعود پارسی نژاد - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج.

توزیع ناهمگون زمانی و مکانی بارش و رواناب در حوضه های آبریز منجر به پراکنش قابل توجه منابع آب قابل دسترس در مناطق مختلف کشور شده است. الگوی متعارف تامین آب برای مصارف مختلف از طریق برداشت مستقیم از منابع آب (سطحی و زیرزمینی) است. این در شرایطی است که منابع آب قابل دسترس متناسب با نیازهای منطقه باشد. تامین آب موردنیاز شهری، صنعتی و کشاورزی و حقابه مورد نیاز محیط زیست و اکولوژیک و ایجاد تعادل منطقه ای متناسب با نیازهای توسعه مستلزم دسترسی به منابع آب مطمئن و پایدار است. در بسیاری از مناطق، محدودیتهای موجود در تامین حقابه مصارف مختلف با توجه به الگوی پراکنش جمعیت منجر به منظور داشتن راهکارهای غیرمتعارف تامین آب از قبیل استفاده مجدد از آبهای قابل بازیافت، تصفیه فاضلاب و پسابهای شهری و صنعتی و شوری زدایی از آب دریا شده است. گزینه انتقال آب بین حوضه ای به عنوان یکی دیگر از گزینه های غیرمتعارف تامین آب مطرح است. در این مطالعه ضمن بررسی ملاحظات متعدد طرحهای انتقال آب بین حوضهای، چالشها، پیامدهای مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، هیدرولوژیکی، فنی و سیاسی با توجه به امکانات و محدودیتهای حوضه مبدا و مقصد مورد بررسی قرار گرفته است. بررسیها نشان میدهد متناسب با شرایط خاص هر طرح، جنبه ها و ملاحظات مثبت و منفی متعددی وجود دارد که در ارزیابی و توجیه پذیری طرح نقش دارد. پیچیدگی مساله در اینست که سهم اثر بخشی و تعیین کنندگی عوامل موثر لزوما در تحلیل توجیهپذیری انجام یک طرح قابل تعمیم به موارد دیگر نیست. به طوری که بازخورد منفی طرح انتقال آب بین حوضهای برای یک شرایط میتواند جنبه مثبت برای شرایط دیگر باشد.

انتقال آب بین حوضه ای، ملاحظات، مدیریت، پایدار، یکپارچه.