فاطمه ثانی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
قادر دشتی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

در این مطالعه سعی شده است تا با تبیین تئوریک و طرای یک مدل در چارچوب رهیافت ریکاردین و با استفاده از تکنیک داده های پانل پویا مبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM)، اثر تغییرات آب و هوایی (تغییرات دما، بارندگی و رطوبت) بر عملکرد و سود خالص به عنوان معیاری از رانت گندمکاران دیم شهرستانهای استان آذربایجان شرقی در دوره 1379-96 مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد که متغیرهای آب و هوا اثرات معنیدار و غیرخطی بر عملکرد و سود خالص گندمکاران دارد. تاثیر متغیرهای آب و هوایی بر سود خالص گندم دیم نشان میدهند که دما در ماه های فروردین، اردیبهشت و خرداد و بارندگی در ماه خرداد اثر منفی بر سود خالص گندمکاران منطقه دارند که بیشترین آنها دمای ماه خرداد است که باعث کاهش سود خالص به میزان 1/47 درصد شده است. سایر متغیرها نیز اثر مثبت و معناداری بر سود خالص میگذارند. از اینرو پیشنهاد میشود که اطلاعرسانی سریع و شفاف و تدوین برنامه جامع و اقدام عملی جهت تطبیق، سازگاری و مقابله گندمکاران با این پدیده صورت گیرد تا کشاورزان فرصت کافی برای سازگاری و مقابله با اثرات این پدیده را داشته باشند.

تغییرات آب و هوایی، رانت گندمکاران، رهیافت ریکاردین، روش گشتاورهای تعمیم-یافته (GMM)، استان آذربایجان شرقی