مجید نعمتی - بخش زمین شناسی دانشکده علوم و مرکز پژوهشی زلزله دانشگاه شهید باهنر کرمان

در این پژوهش، تنش، کرنش و نرخ کوتاه شدگی پوسته زمین در ایران با روش های کاسترف و مولنار برآورد شده و هم چنین نقش منطقه بندی در برآوردها نیز بررسی شده است. در این راستا، شمار 637 زمین لرزه با بزرگای گشتاوری بزرگ تر از 5/5 در بازه زمانی سال های 1909 تا 2016 به کار برده شده است. راستای فشار، کشش و کرنش لرزه ای با دو روش (بلوک بندی و هر زمین لرزه جداگانه) و هم چنین کوتاه شدگی افقی و تغییرات قائم پوسته زمین برآورد شده اند. راستای فشار و کشش و اندازه کرنش لرزه ای به دست آمده از سازوکار زمین لرزه ها به سه صورت برآورد شد: هر زمین لرزه جداگانه، منطقه بندی º1׺1 و منطقه بندی زمین ساختی. داده پردازی نشان می دهد که راستای فشار و کشش و اندازه کرنش لرزه ای شدیدا به نوع منطقه بندی وابسته است. هم چنین، برآورد اندازه کرنش لرزه ای با دو روش کاستروف و مولنار با یکدیگر تفاوت آشکاری نشان می دهند. با این حال می توان گفت، بیش ترین دگرشکلی در ایران در گستره دشت بیاض و قائن در خاور ایران روی می دهد. برآورد سرعت قائم پوسته زمین در زاگرس فراخاسته، ستبرشدگی و در فروافتادگی پیش بوم زاگرس، نازک شدگی پوسته را به دنبال داشته، که هم خوانی خوبی با زمین ساخت گستره دارد. اگرچه، در البرز خاوری این برآورد فراخاست بوده، در البرز باختری فرونشست به دست آمده که با زمین ساخت البرز که یک گستره برخوردی فشاری و مایل است هم خوانی ندارد.

کرنش, تنش, پوسته زمین, زمین لرزه, سازوکار, ایران