ابراهیم اصغری کلجاهی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تبریز، تبریز
سمیه شکری زیناب - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تبریز، تبریز
احمد جهانگیری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تبریز، تبریز

جهت حفاظت خاکریز میانگذر دریاچه ارومیه از سنگ های کوه­های زنبیل و جزیره اسلامی استفاده شده است. با توجه به اهمیت این پوشش محافظ در حفاظت میانگذر، مطالعه کیفیت سنگ­های آن جهت کنترل هوازدگی و تخریب، حائز اهمیت است. آب دریاچه ارومیه دارای شیمی خاصی بوده و یکی از علل اصلی تخریب سنگ­ها تبلور نمک در منافذ سنگ­ها می باشد. در این مقاله به بررسی تاثیر ویژگی های سنگ­شناسی در دوام سنگ های پوشش محافظ میانگذر بر اساس بررسی های محلی، نمونه­برداری و مطالعات پتروگرافی و آزمایشات فیزیکی و مکانیکی پرداخته شده است. سنگ­های استحصال شده از کوه زنبیل (سمت ارومیه) دچار هوازدگی کمتری نسبت به سنگ­های استحصالی از شبه جزیره اسلامی شده اند که علت آن ویژگی­های پتروگرافی سنگ­هاست. بیش­تر سنگ­های مورد استفاده از نوع تراکیت، آندزیت، بازالت، تفریت، آگلومرا و لاتیت می باشد. در این میان سنگ­های ­جزیره اسلامی به جز آندزیت، هوازدگی شدیدتری متحمل شده اند. خصوصیات بافتی نظیر اندازه ذرات و نوع هوازدگی تاثیر زیادی بر روی مقاومت و دوام سنگ­های مورد استفاده دارد. افزایش اندازه ذرات منجر به کاهش مقاومت سنگ و دوام داری شده است. سنگ­های جزیره اسلامی به دلیل دگرسانی بیش­تر، دارای تخلخل و جذب آب بالایی می باشند. سنگ­های کوه زنبیل به علت بافت میکرولیتیک و هم­چنین نداشتن دگرسانی، قابلیت جذب آب کمتری داشته و دوام بالایی دارند. هم­چنین وجود کانی­های رسی ناشی از هوازدگی موجب پایین بودن وزن مخصوص سنگ­های جزیره اسلامی شده است.

میانگذر دریاچه ارومیه, ویژگی های پتروگرافی, آرمور, دوام سنگ, هوازدگی