زهرا حسین علیزاده - گروه زمین شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
صابر شیخ بگلو - گروه زمین شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

پهنه آذربایجان ناحیه ای است در شمال باختری ایران که دارای دگرشکلی و لرزه خیزی بالایی می باشد و میان کوهزادهای بزرگ قفقاز در شمال، البرز در خاور و با فاصله از زاگرس در جنوب واقع شده است. در دهه اخیر، افزایش وقوع زلزله و تعدد کانون زلزله در پهنه آذربایجان مانند زمین لرزه ی اهر، زمینه را برای تخمین صحیح تغییر رژیم تکتونیکی که با استفاده از وارونگی مکانیسم کانون زلزله ها انجام می شود را امکان پذیر می سازد. بدین منظور، داده ها ی مکانیسم کانونی زمین لرزه ها از منابع مختلف از جمله CMT و دیگر منابع جمع آوری شد. سپس منطقه ی موردنظر به 5 زیرپهنه تقسیم شد. برای هر پهنه، تنسورهای تنش بهینه با استفاده از وارونگی داده های مکانیسم کانونی به دست آمد. نتایج تحلیل تنش ها نشان می دهد که 2 مرحله شکستگی در منطقه اتفاق افتاده است. فاز اول فشارشی و مربوط به ائوسن می باشد. این فاز روند NE-SW داشته و باعث ایجاد ساختارهای فشارشی با روند NW-SE که شامل گسل های رانده شمال و جنوب بزکش، راندگی های جنوب اهر و قوشه داغ شده که همزمان با کوهزایی آلپی می باشد. فاز دوم در میوسن با جهت تنش NW-SE، سبب ایجاد راندگی های با روند کلی N-S شده و تا زمان حاضر، همین رژیم فعال بوده است. با توجه به تغییرات رژیم های تکتونیکی، فلات آذربایجان دارای چرخش پادساعتگرد بوده که در نتیجه حرکت های گسل های امتدادلغز و فشارش های مداوم بلوک ایران مرکزی، حوضه ی جنوب کاسپین و زون قفقاز می باشد

آذربایجان, تکتونیک, میدان تنش, وارونگی