علی اصغر سپاهی - گروه زمین شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
طیبه خاکسار - گروه زمین شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
لیلی ایزدی کیان - گروه زمین شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

مجموعه­های پلوتونیکی بسیاری در زون سنندج - سیرجان رخنمون دارند. مجموعه پلوتونیکی الوند، به عنوان یک مجموعه اصلی، در شمال غربی زون سنندج سیرجان (نزدیک همدان) قرار دارد. این مجموعه دربرگیرنده انواع سنگ­های پلوتونیکی مافیک تا فلسیک، شامل الیوین گابرو، گابرو، نوریت، دیوریت، تونالیت، گرانودیوریت، مونزوگرانیت، سینوگرانیت، گرانیتوئیدهای لوکوکرات، آپلیت و پگماتیت است. در این مطالعه، تحقیقات ما بر روی بخش گرانیتوئیدی این مجموعه که بخش اصلی پلوتون بوده و شامل گرانودیوریت­ها و گرانیت­ها با بافت پورفیری است، متمرکز شده است. انواع ریز ساخت­ها شامل: ساخت­های ماگمایی، ساب ماگمایی و حالت جامد در این مجموعه تشخیص داده شدند. صف­بندی فنوکریست­های فلدسپار و آنکلاوهای مافیک از ساخت­های ماگمایی متداول است. شکستگی­های پر شده با کوارتز و میکا در داخل فنوکریست­های فلدسپار از ریزساخت­های ساب ماگمایی عمده است. پرتیت شعله­ای و میرمکیت در سنگ­های دگرشکل شده از ریز ساخت­های حالت جامد معمول در این گرانیتوئیدهاست. با توجه ویژه به میرمکیت در گرانیتوئیدهای مجموعه پلوتونیکی الوند، مکانیزم­های مختلفی برای تشکیل میرمکیت مورد بررسی قرار گرفته است. میرمکیت غالبا از جانشینی پتاسیم فلدسپار توسط پلاژیوکلاز سدیک در حضور سیالات همراه با دگرشکلی یا بدون دگرشکلی تشکیل می­شود و در سنگ­های دگرشکل شده فراوان­تر از سنگ­های بدون دگرشکلی است، اما در برخی از سنگ­های غیر دگرشکلی هم رخ می­دهد. بنابراین، در مقایسه با فرضیه­های چندگانه منتشر شده، تقابل پلاژیوکلاز/ پتاسیم فلدسپار فاکتور لازم برای رشد میرمکیت نیست، اگرچه انجام این فرایند را آسان­تر می­کند.

ماگمایی, ساب ماگمایی, گرانیتوئیدها, میرمکیت, الوند, سنندج-سیرجان