کانی شناسی، ژئوشیمی و شرایط تشکیل پلاسرهای سرشار از تیتان در کانسار خانیک ارومیه، استان آذربایجان غربی

کانسار تیتانیوم خانیک در 82 کیلومتری شمال­باختری شهر ارومیه و در انتهای شمال باختری پهنه سنندج- سیرجان واقع شده است. این کانسار بخشی از توده آذرین نفوذی مافیک- اولترامافیک موسوم به مجموعه غازان بوده که متشکل از دو تیپ کانی­سازی ایلمنیت ماگمایی و رسوبی نوع پلاسر رودخانه­ای-آبرفتی می­باشد. کانی­شناسی بخش پلاسری شامل کانی های اصلی ایلمنیت، مگنتیت، هماتیت، آلبیت، هورنبلند و کانی­های فرعی اوژیت، کلینوزوئیزیت، اکتینولیت، گوتیت، مونتموریلونیت و به مقدار ناچیز فورستریت است. بررسی­های میکروسکوپی نمونه­های بخش پلاسری نشان می­دهد ایلمنیت به شکل دانه­ای مجزا و هم­چنین تیغه­ای درون مگنتیت حضور دارد. ترکیب شیمیایی نمونه­های پلاسری منطقه مورد بررسی در نمودار Al2O3/TiO2 در برابر SiO2 و نمودار (Hf/Yb)×10 در برابر La/Th نشان می­دهد که سنگ خاستگاه (پروتولیت) رسوبات پلاسری خانیک، سنگ­های آذرین مافیک (بازیک) می­باشند. الگوی توزیع REEs بهنجار شده به کندریت نیز تفریق کم LREEs از HREEs همراه با آنومالی­های کم و منفی Eu را نشان می دهد که نشانگر ترکیب مافیک سنگ­ خاستگاه رسوبات پلاسری است. شاخص­های Ni/Co، Cu/Zn و U/Th نشانگر محیط اکسیدی برای تشکیل این ذخیره بوده و شاخص­ شیمیایی هوازدگی (CIW ) نیز دلالت بر شدت بالای فرایندهای هوازدگی در طی تکوین رسوبات پلاسری منطقه مورد بررسی دارد.

Keywords:

تیتانیم , تیتانیوم , ذخایر پلاسر , ایلمنیت , شاخص شیمیایی هوازدگی , خانیک , ارومیه