مهدی حسین آبادی - دانش آموخته دکترا، گروه زمین شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
غلامرضا میراب شبستری - گروه زمین شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند
اسداله محبوبی - گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
احمد معتمد - دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران

در این پژوهش، شرایط اقلیمی دیرینه و سیستم دیاژنزی سازند بهرام (دونین میانی-بالایی) با استفاده از مطالعات ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی و ایزوتوپ­های پایدار اکسیژن و کربن مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور سه برش چینه­ای از این سازند در مناطق چشمه شیر (شمال­شرق طبس) با ضخامت 180 متر، کمرکوه (جنوب کاشمر) با ضخامت 188 متر و حوض دوراه (شرق طبس) با ضخامت 192 متر در شرق ایران مطالعه شده است. توالی­های مورد مطالعه از سنگ­آهک­های نازک لایه تا ضخیم لایه خاکستری رنگ فسیل­دار تشکیل شده است. بر اساس داده­های ژئوشیمیایی به دست آمده، سبک بودن مقادیر ایزوتوپ اکسیژن δ18O (میانگین 66/7- در برش کمرکوه، 11/8- در برش چشمه شیر و 21/8- در برش حوض دوراه) در اکثر نمونه­های مورد مطالعه و هم­چنین نسبت استرانسیم بهنجار شده توسط کلسیت در برابر آهن و منگنز، می­تواند نشانگر یک سامانه نیمه باز و تبادل آب به سنگ نسبتا بالا باشد. تلفیق نتایج ژئوشیمیایی عنصری (از جمله پایین بودن نسبت استرانسیم به منگنز و بالا بودن منگنز) و روند تغییرات ایزوتوپ کربن و اکسیژن نشان می­دهد که تاثیر دیاژنز متئوریک بر روی نهشته­ها بیش­تر بوده است.

سازند بهرام, دونین پسین, شرق ایران, عناصر اصلی و فرعی, ایزوتوپ اکسیژن و کربن