ساناز پوروشسب - دانشجوی دکتری مدیریت اطلاعات و دانش، دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
علیرضا نوروزی - دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

هدف: هدف از این پژوهش تعیین راهبردهایی موثر بر تجاری سازی طرحهای پژوهشی کاربردی و شناخت موانع آن است تا رویکردهایی جهت افزایش تجاری سازی طرحهای پژوهشی کاربردی تعیین شود.روش پژوهش: پژوهش حاضر کاربردی از نوع علم سنجی است. با بهره گیری از نرم افزارهای ترسیم نقشه علمی (پاژک و ووسویور) به تعیین موضوعات هسته و ویژگیهای سازمانی و بینسازمانی طرحهای پژوهشی کاربردی نمایه شده در سامانه سمات مربوط به دبیرخانه شورای عالی علوم، پرداخته شده است. همچنین برای تعیین زیرساختهای پیش از تجاری سازی، چک لیستی از عوامل زیرساختی تعیین و به تایید 6نفر از متخصصان علوم اطلاعات و دانش شناسی رسید و این چک لیست در طرح ها مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: حوزه موضوعی مهندسی، شامل مهندسی مکانیک، الکترونیک، صنایع و شیمی از مهمترین حوزه موضوعی کلان در تجاریسازی طرحهای پژوهشی هستند و طرحهایی که با همکاری دوجانبه صنعت و دانشگاه هستند، بیشتر تجاری سازی شده اند. همچنین، با استفاده از تحلیل میانگین میتوان نتیجه گرفت که برخی از دستگاه ها نظیر: موسسه رازی، سازمان انرژی اتمی، پارکهای علموفناوری، وزارت نیرو وغیره، در طول سالها اهمیت خود را در چرخه تجاری سازی طرحهای پژوهشی حفظ کرده اند. از سوی دیگر، عوامل ضمنی همچون عدم موفقیت در بازاریابی کالا و خدمات، دسترسی نامناسب به کانال توزیع وتعامل با مشتریان، تضاد اهداف پژوهشگر و تولیدکننده و غیره نیز بر تجاری سازی طرحهای پژوهشی کاربردی اثر دارند که باید قبل از تجاریسازی به آنها نیز توجه شود.نتیجه گیری: سرمایه گذاری مالی و انسانی بر روی حوزه موضوعی مهندسی و همکاریهای بین صنعت- دانشگاه و تعدادی از موسساتی که در روند تجاریسازی طرحهای پژوهشی جایگاه ثابتی دارند در بازگشت سرمایه مناسب میباشد.

طرحهای پژوهشی کاربردی، تجاری سازی، موضوع هسته، راهبرد، ایران