محمود گودرزی - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مژگان السادات عظیمی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
شهرام بانج شفیعی - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده آتش سوزیهای طبیعی زیادی در مراتع مناطق خشک و نیمه خشک به وقوع می پیوندد که ممکن است سبب نابودی علوفه مرغوب شده و خاک با ارزش مرتعی را در معرض فرسایش قرار داده و موجب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی گردد. برای بررسی پیامد اثر آتش سوزی در مراتع نیمه استپی، مطالعه ای در مراتع آتش گرفته بر روی خصوصیات فیزیکی شیمیایی خاک در مراتع نیمه استپی منطقه کردان شهرستان کرج (البرز جنوبی) انجام گرفت. بر این اساس خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در مرتع آتش گرفته و مرتع شاهد با استقرار 15 پلات در هر منطقه مورد اندازه گیری و ارزیابی قرار گرفتند. نرمال بودن داده های جمع آوری شده ابتدا با استفاده از ازمون کولموگراف-اسمیرنوف سنجش شده و سپس با استفاده از آزمون t مستقل مورد تجریه و تحلیل قرار گرفتند. آنالیز آماری آزمایشات خاک بیانگر آن است که بعد از آتش سوزی میزان ازت کل، فسفر قابل جذب، کلسیم قابل جذب، کربن آلی خاک (سطح 1%) و پتاسیم قابل جذب خاک (سطح 5%) کاهش یافته ولی منیزیم قابل جذب خاک (سطح 1%) و میزان ظرفیت تبادل کاتیونی خاک (سطح 5%) افزایش یافت. همچنین آتش سوزی بر میزان افزایش رس خاک تاثیر مثبت داشته (سطح 5%) اما بر سایر خصوصیات فیزیکی اندازه گیری شده خاک (جرم مخصوص ظاهری، درصد شن و درصد سیلت خاک) تاثیری نداشته است.

کلید واژه: : آتش سوزی, خصوصیات فیزیکی خاک, خصوصیات شیمیایی خاک, مراتع کردان