تاثیر برخی جدایه‎های باکتریایی در جذب و انتقال پتاسیم گیاه ذرت

سابقه و هدف: با وجود مقدار نسبتا زیادی از پتاسیم در خاک، مشکل دسترسی به منابع پتاسیمی، مهم‎ترین عامل بروز کمبود پتاسیم در گیاهان می‎باشد. بنابراین تجزیه کانی های خاک توسط میکروارگانیسم‎ها قابل تامل بوده و در این بین کاربرد باکتری‎های آزادکننده پتاسیم می‎تواند از اهمیت بیش‎تری برخوردار باشد. بر این اساس این آزمایش با هدف بررسی تاثیر جدایه‎های مختلف باکتریایی در تامین پتاسیم گیاه ذرت انجام شد. مواد و روش‎ها: این آزمایش گلخانه ای با کاربرد بذور ضدعفونی شده ذرت (رقم سینگل کراس 704)، در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل 10 تیمار تلقیح شده با جدایه‎های مختلف باکتریایی متعلق به جنس های سودوموناس، باسیلوس، انتروباکتر و ازتوباکتر، تیمارهای کودی (کاربرد کود سولفات پتاسیم به میزان 50% و 100% توصیه کودی) و کنترل منفی (بدون تلقیح باکتری و بدون مصرف کود) بود. آزمایش تا ابتدای فاز زایشی گیاه به طول انجامید و پس از برداشت گیاه و آون خشک کردن نمونه های گیاهی، وزن خشک اندام هوایی و ریشه توزین شد. در نهایت نمونه‎ها هضم شده و در عصاره‎های به‎دست آمده غلظت و مقدار پتاسیم، فسفر و نیتروژن محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد به غیر از وزن خشک ریشه، فاکتور انتقال و غلظت فسفر اندام هوایی، بقیه پارامترها متاثر از تیمارهای آزمایش بودند. بیش‎ترین مقدار کل پتاسیم در Pseudomonas sp. Az-8 و تیمار کودی 100% برابر با 1582 و 1570 میلی‎گرم بر وزن گیاه به دست آمد. در مورد مقدار کل فسفر و نیتروژن هم بالاترین مقادیر در بین تیمارهای باکتریایی به جدایه باکتری Az-8 اختصاص داشت که به ترتیب برابر با 59/50 و 5/264 میلی‎گرم بر وزن گیاه بود. اما بیش‎ترین غلظت و مقدار پتاسیم اندام هوایی در تیمار کودی 100% به ترتیب 55/2% و 29/1077 میلی‎گرم بر وزن اندام هوایی بود. اما در بین تیمارهای باکتری، Azotobacter chroococcum 14SP2-1 با افزایش 24 و 16% نسبت به شاهد، نتایج بهتری را به همراه داشت. بیش‎ترین غلظت و مقدار پتاسیم ریشه (به ترتیب 4/2% و 1/605 میلی‎گرم بر وزن ریشه) نیز در تیمار باکتری Az-8 مشاهده شد.جدایه Az-8 با 5/104% بیش‎ترین کارایی تغذیه پتاسیمی را به خود اختصاص داد. بیش‎ترین وزن خشک اندام هوایی در تیمارهای کودی 50% و 100% (42/44 و 06/44 گرم) مشاهده شد. نتیجه‎گیری: نتایج کلی این آزمایش نشان داد، تلقیح باکتری‎های مورد آزمون در برخی پارامترهای اندازه‎گیری شده بهتر از کاربرد کود شیمیایی عمل کرده است و علت این امر می‎تواند به تاثیرات زیستی باکتری‎ها در خاک مربوط باشد. به طور کلی جدایه‎های Pseudomonas sp. Az-8، A. chroococcum 14SP2-1 و Enterobacter sp. S16-3 برای انجام آزمایشات تکمیلی پیشنهاد می شوند.

Keywords:

باکتری‎های آزادکننده پتاسیم , تلقیح باکتری , جدایه , ذرت