تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژنه بر عملکرد و کارایی مصرف کود ذرت دانه ای (Zea mays L.) برای تاریخ های مختلف کاشت در اردبیل

چکیده سابقه و هدف: با توجه به این که در اقلیم شهرستان اردبیل، کشت و کار ذرت هیبرید به ندرت امکان پذیر است، اولین اقدام در زمینه زراعت این گیاه تعیین تاریخ کاشت مناسب از نظر دست یابی به عملکرد مطلوب است. کاربرد نیتروژن به عنوان پرمصرف ترین عنصر غذایی مورد نیاز گیاهان، می تواند عملکرد را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، در مطالعه حاضر، تاثیر تاریخ های مختلف کاشت و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف کود در ذرت هیبرید بررسی شده است. مواد و روش ها: آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژنه در تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد و کارآیی مصرف کود ذرت دانه ای (هیبرید سینگل کراس 404) در شرایط آب و هوایی اردبیل اجرا شد. کرت های اصلی به تاریخ های مختلف کاشت در سه سطح (20 و30 اردیبهشت و 9خرداد ماه) و کرت های فرعی به سطوح مختلف کود نیتروژنه در چهار سطح (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) اختصاص داده شد. عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف کود اندازه گرفته شد. یافته ها: عملکرد دانه تحت تاثیر برهم کنش تاریخ کاشت و سطوح مختلف کود نیتروژنه قرار گرفت، به طوری که بیشترین عملکرد دانه (33/12 تن در هکتار) در تاریخ کاشت اول (20 اردیبهشت) و با کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. بیشترین وزن هزار دانه (226 گرم) با کاربرد 225 کیلوگرم نیتروژن در تاریخ های کاشت 20 و 30 اردیبهشت و عملکرد بیولوژیک (4/38 تن در هکتار) در سطح 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تاریخ کاشت 20 اردیبهشت به دست آمد. نتایج نشان داد که کارآیی مصرف کود حاصل از عملکرد دانه ذرت، تحت تاثیر کود نیتروژنه و برهم کنش تاریخ کاشت×کود نیتروژنه قرار دارد، در حالی که تاریخ کاشت بر کارآیی مصرف نیتروژن تاثیر معنی داری نداشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین کارآیی مصرف کود (5/36 کیلوگرم بر کیلوگرم) مربوط به مصرف 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تاریخ کاشت سوم (9 خرداد) بوده است. بیشترین تعداد دانه در بلال (436) از تاریخ کاشت سوم (9 خرداد) و مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه حاصل شد، همچنین بیشترین وزن کل دانه در بلال (6/89 گرم) نیز از تاریخ کاشت اول (20 اردیبهشت) و مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه به دست آمد. نتیجه گیری: برای رسیدن به بیشترین عملکرد دانه (12330 کیلوگرم در هکتار) در شرایط اقلیمی اردبیل، کشت ذرت در تاریخ 20 اردیبهشت و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار قابل توصیه است.

Keywords:

سینگل کراس , بلال , عملکرد , فصل رشد , نیتروژن