محسن باقری - بخش اصلاح و تهیه نهال بذر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
عثمان محمد یاواروف - دانشگاه تاجیکستان
معصومه صالحی - مرکز ملی تحقیقات شوری

به منظور بررسی اثر کاشت های تاخیری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم کلزا و همچنین انتخاب رقم و فاصله ردیف مناسب آزمایش در سه سال زراعی 87-1386 88-1387 و 89-1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تاریخ کاشت به فاصله 15 روز) 7 و 22 آبان،7و22آذر( بعنوان فاکتور اصلی و دو فاصله بین ردیف 12 و 24 و دو رقم آر جی اس و هیبرید هایولا 401 بعنوان فاکتورهای فرعی بصورت تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تاثیر تاخیر درکاشت در سال های مختلف متفاوت بود و در سال هایی که میزان بارندگی کمتر از حد نرمال است کشت های تاخیری ریسک بیشتری خواهد داشت. در سال های نرمال به ازای هر روز تاخیر در کشت 27 کیلوگرم در هکتار عملکرد کاهش یافت. در بین دور قم مورد بررسی در طول سه سال و تاریخ های مختلف کشت رقم هایولا عملکرد بیشتری داشت (Kg ha-1 3287). به ازای هر 10 روز تاخیر در کشت کاهش عملکرد در رقم هایولا 379 و در رقم آرجی اس 410 کیلوگرم در هکتار بود. رابطه بین میانگین دما در طول دوره گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک بر تعداد و وزن دانه نشان داد که تاثیر افزایش دما بر تعداد دانه بیشتر از وزن هزار دانه است. هر 10 روز تاخیر درکاشت نیز موجب افزایش یک درصد روغن شد. بطور کلی توصیه می گردد در کشت های تاخیری رقم هایولا کشت گردد، فاصله ردیف تاثیر زیادی در کشت های تاخیری نداشت.

تاخیر در کاشت, ریسک تولید, گیاه روغنی