نقش برش های بهداشتی در زنده مانی و شادابی درختان بلوط ایرانی در معرض خشکیدگی حوضه رویشی زاگرس (مطالعه موردی، جنگل مله سیاه، شهرستان ایلام)

Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 474

This Paper With 42 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWFST-25-3_004

تاریخ نمایه سازی: 11 آبان 1398

Abstract:

سابقه و هدف پدیده زوال و مرگ و میر درختی گونه های مختلف بلوط از اوایل قرن نوزدهم در مناطق وسیعی از جنگل های جهان گزارش شده است. مطالعات انجام شده در خارج از کشور اغلب در خصوص برش بهداشتی تنک کردن و شیوه های بهداشتی کنترل آفات چوب خوار درختان در مقابله با پوسیدگی قطعات چوب های قطع شده بوده و در خصوص سرشاخه زنی درختان جنگلی به منظور نجات پایه های آلوده به آفات و امراض تحقیقات قابل توجهی انجام نشده است. همچنین، تحقیقات قابل توجهی در ارتباط با نقش مثبت هرس درختان مختلف میوه در کنترل آفات و عوامل بیماری زا در سطح کشور و جهان گزارش شده است. در سال های اخیر نیز تحقیقات نسبتا جامعی در خصوص خشکیدگی جنگل های زاگرس از جنبه های مختلف انجام شده است. با توجه به این که مبارزه شیمیایی با آفات و امراض در اکوسیستم های طبیعی توصیه نشده و مبارزه بیولوژیک نیز مبتنی بر وجود پیش نیازهای پژوهشی طولانی مدت است، بنابراین در حال حاضر، اعمال برش های بهداشتی مهم ترین راهکار کنترل بحران زوال درختان بلوط ایرانی قلمداد می شود. در این راستا هدف تحقیق حاضر بررسی نقش چند تیمار مختلف قطع و شاخه زنی در مقابله با خشکیدگی درختان بلوط ایرانی در جنگلهای مله سیاه استان ایلام می باشد. مواد و روش ها در اجرای این پژوهش تاثیر دو عامل فرم رویشی و نوع برش در قالب 10 تیمار مختلف، درارتباط با زنده مانی بخشی از درختان بلوط جنگل های در معرض خشکیدگی منطقه مله سیاه، بر اساس طرح پایه آماری کاملا تصادفی و به روش فاکتوریل بررسی شد. منطقه مورد مطالعه در 25 کیلومتری شمال غربی ایلام، در سطح دامنه ای شمالی و همگن به مساحت 8/36 هکتار واقع شده است. فرم رویشی در دو سطح دانه زاد و شاخه زاد و نوع برش در پنج سطح، شامل حذف قطعات آلوده، حذف کامل تاج، قطع از ارتفاع 10 سانتی متری و قطع در عمق 10 سانتی متری خاک و تیمار شاهد که فاقد برش بهداشتی بود، مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به فقدان شرایط لازم در خصوص پیش فرض های آمار پارامتری (تجزیه واریانس)، مقایسه بین میانگین های دو تیمار فرم رویشی با استفاده از آزمون ناپارامتری من- ویتنی و مقایسه گروهی و جفتی میانگین تیمارهای نوع برش به ترتیب با استفاده از آزمون های ناپارامتری کروسکال- والیس و تامهان انجام شد. یافته ها نتایج بدست آمده نشان داد که بین میانگین درصد زنده مانی و شادابی در دو فرم رویشی دانه زاد و شاخه زاد اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5% وجود ندارد. نتایج همچنین حاکی از آن بود اختلاف میانگین درصد زنده مانی دو تیمار حذف شاخه های آلوده و حذف 100% تاج نسبت به تیمار شاهد در سطح احتمال 5% معنی دار بوده ولی اختلاف میانگین سایر تیمارهای آزمایش با میانگین تیمار شاهد معنی دار نبوده است. نتایج مقایسه درصد شادابی در پنج تیمار برش بهداشتی نیز نشان داد که اختلاف میانگین تیمار حذف شاخه های آلوده نسبت به تیمار شاهد در سطح احتمال 5% معنی دار بوده ولی اختلاف میانگین سایر تیمارهای آزمایش با میانگین تیمار شاهد معنی دار نیست. نتیجه گیری بر اساس نتایج بدست آمده، برش اصلاحی حذف انتخابی شاخه های آلوده از نظر شادابی تنها تیماری است که عملکرد بهتری نسبت به تیمار شاهد داشته و از نظر زنده مانی نیز با 16% اختلاف نسبت به برش 100% تاج (دیگر تیمار با زنده مانی بیش از شاهد)، بهترین عملکرد را از خود نشان داده است. بنابراین اجرای برش بهداشتی مذکور به منظور کاهش خسارت خشکیدگی درختان بلوط ایرانی در مناطق مشابه توصیه می شود.

Keywords:

Authors

علی نجفی فر

عضو هیئت علمی

جعفر حسین زاده

دانشیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام

مهدی پورهاشمی

دانشیار موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

احمد حسینی

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی